เพราะรัฐธรรมนูญเปิดทางให้สตรีสยามเฉิดฉาย

เพราะรัฐธรรมนูญเปิดทางให้สตรีเฉิดฉาย

รู้จัก “กันยา เทียนสว่าง” นางสาวสยามคนแรกของไทย
ในวันที่ “ผู้หญิง” กลายเป็นสัญลักษณ์แห่งประชาธิปไตย

“กันยา เทียนสว่าง” คือหญิงสาวผู้ได้รับตำแหน่ง นางสาวสยามคนแรกของประเทศ ในปี พ.ศ. 2477 ท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนผ่านของสังคมไทยหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง รัฐบาลโดยกระทรวงมหาดไทยได้จัดงานฉลองครบรอบ 2 ปีรัฐธรรมนูญ และได้ริเริ่มการประกวด “นางสาวสยาม” เป็นครั้งแรก ณ สวนสราญรมย์ ซึ่งเป็นที่ตั้งของสโมสรคณะราษฎรในเวลานั้น

กันยา เทียนสว่าง ซึ่งขณะนั้นมีอายุ 21 ปี เข้าร่วมประกวดในนามของจังหวัดพระนคร และเป็นหนึ่งใน 50 สาวงามที่ขึ้นเวทีประชันความงามในค่ำคืนวันที่ 10 ธันวาคม โดยการประกวดตัดสินผลในคืนวันที่ 12 ธันวาคม เธอทำงานเป็นครูอยู่ที่โรงเรียนประชาบาลทารกานุเคราะห์ และสำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนวัดสังเวช โรงเรียนราชินี และโรงเรียนสตรีวิทยา

กันยาเกิดเมื่อวันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2457 ที่อำเภอปากเกร็ด จังหวัดนนทบุรี เดิมชื่อ “เจียเป็งเซ็ง” ชื่อเล่นว่า “ลูซิล” เพราะมีใบหน้าคม จมูกโด่งดูคล้ายชาวตะวันตก เธอเป็นธิดาคนโตของนายสละ เทียนสว่าง นายท่าเรือที่ท่าเขียวไข่กา บางกระบือ และนางสนอม เทียนสว่าง ซึ่งเป็นสตรีเชื้อสายมอญ

การประกวดในครั้งนั้นได้รับความสนใจอย่างล้นหลามจากประชาชนทั่วประเทศ เพราะเป็นกิจกรรมใหม่ที่เปิดโอกาสให้สตรีไทยได้แสดงตัวตนต่อสาธารณชนในสังคมประชาธิปไตย โดยมีหนังสือพิมพ์ประชาชาติรายงานข่าวอย่างต่อเนื่อง คณะกรรมการประกอบด้วยบุคคลสำคัญ เช่น พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา เจ้าพระยารามราฆพ และได้รับการดูแลเรื่องเครื่องแต่งกายโดยหม่อมกอบแก้ว อาภากร ณ อยุธยา

รางวัลที่เธอได้รับประกอบด้วย มงกุฎเงินประดับเพชร หุ้มผ้ากำมะหยี่ปักดิ้นเงิน ล็อกเก็ตทองคำ ขันเงินสลักคำว่า "นางสาวสยาม ๗๗" เข็มกลัดทองคำลงยาอักษร “รัฐธรรมนูญ ๗๗” และเงินสด 1,000 บาท (ซึ่งต่อมาทางรัฐบาลขอรับคืนเพื่อบริจาคสมทบทุนการทหาร) มงกุฎของเธอภายหลังได้สูญหายเนื่องจากถูกขโมยในช่วงก่อนที่เธอจะเข้าพิธีสมรส

แม้จะได้รับตำแหน่งอันทรงเกียรติ แต่การประกวดของกันยาในครั้งนั้นสร้างความไม่พอใจให้แก่ญาติผู้ใหญ่ เนื่องจากเธอไปประกวดโดยไม่ได้แจ้งล่วงหน้า และด้วยคติความเชื่อของชาวมอญในสมัยนั้น การขึ้นเวทีแสดงตนในที่สาธารณะยังถือว่าเป็นเรื่องไม่เหมาะสม

หลังพ้นจากตำแหน่ง กันยาได้เข้าทำงานที่หอสมุดแห่งชาติ และได้พบกับ ดร. สุจิต หิรัญพฤกษ์ ข้าราชการกระทรวงการต่างประเทศ ทั้งคู่สมรสกันเมื่อวันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2486 โดยมีนายดิเรก ชัยนาม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศเป็นเจ้าภาพในพิธี

ชีวิตสมรสของกันยาเปี่ยมด้วยความรักและความเข้าใจ เธอมีบุตรธิดาทั้งหมด 5 คน ได้แก่ สุกันยา (นิมมานเหมินท์), ทินกร, สุจิตรา, สุวิชา และสุชาติ ดร. สุจิต ต่อมาได้รับเลือกเป็นผู้แทนราษฎรจังหวัดปทุมธานี และเป็นตัวแทนไทยในการประชุมสมัชชาใหญ่แห่งสหประชาชาติครั้งแรก โดยดำรงตำแหน่งโฆษกฝ่ายไทยประจำสำนักงานใหญ่ UN ที่นิวยอร์ก

ใน ปี พ.ศ. 2482 รัฐบาลได้เปลี่ยนชื่อประเทศจาก สยาม เป็น ประเทศไทย ส่งผลให้ การประกวดนางสาวสยาม เปลี่ยนเป็น นางสาวไทย ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา

ผลกระทบของสงครามโลกครั้งที่ 2 ต่อการประกวดนางสาวสยามและนางสาวไทย

เนื่องจาก การประกวดนางสาวไทย เป็นส่วนหนึ่งของ งานเฉลิมฉลองรัฐธรรมนูญ ซึ่งจัดโดยรัฐบาล การแข่งขันจึงหยุดชะงักเมื่อสงครามโลกครั้งที่ 2 ปะทุขึ้น ในวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2484 ขณะที่รัฐบาลเตรียมจัดงานฉลอง กองทัพญี่ปุ่นได้บุกประเทศไทย ส่งผลให้ประเทศเข้าสู่ภาวะสงคราม และการแข่งขันถูกยกเลิกไป

หลังสงครามสิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 2488 กรุงเทพฯ ต้องใช้เวลาฟื้นฟูจากความเสียหายจากการทิ้งระเบิดของฝ่ายสัมพันธมิตร จนถึงปี พ.ศ. 2491 การประกวด นางสาวไทย จึงกลับมาจัดขึ้นอีกครั้ง โดยในปี พ.ศ. 2493 ได้มีการเพิ่มรอบ ชุดว่ายน้ำ เพื่อสะท้อนมาตรฐานความงามแบบตะวันตกที่เริ่มมีอิทธิพลมากขึ้น

Because the Constitution Gave Women a Stage

Meet “Kanya Thiansawang” – Thailand’s First Miss Siam (นางสาวสยาม)
In a time when women became symbols of democracy (ประชาธิปไตย)

Kanya Thiansawang (กันยา เทียนสว่าง) was the first woman in Thai history to be crowned Miss Siam (นางสาวสยาม), a beauty title newly established in 1934 (พ.ศ. 2477) during the early democratic era after the 1932 Revolution. The Ministry of Interior (กระทรวงมหาดไทย) hosted the first Miss Siam contest as part of the second anniversary celebration of Thailand’s first Constitution (รัฐธรรมนูญ) at Saranrom Park (สวนสราญรมย์), which then served as the headquarters of the People’s Party (คณะราษฎร).

At the time of the contest, Kanya was 21 years old and working as a teacher at the Public Infant Welfare School (โรงเรียนประชาบาลทารกานุเคราะห์). She had studied at Wat Sangwet School (โรงเรียนวัดสังเวช), Rajini School (โรงเรียนราชินี), and Satriwitthaya School (โรงเรียนสตรีวิทยา). She entered the contest as a representative of Phra Nakhon Province (จังหวัดพระนคร) and was selected from among 50 contestants. The competition began on the night of 10 December and concluded with the final judging on 12 December 1934.

Kanya was born on 30 August 1914 (30 สิงหาคม พ.ศ. 2457) in Pak Kret (ปากเกร็ด), Nonthaburi Province (จังหวัดนนทบุรี). Her birth name was “Jia Peng Seng” (เจียเป็งเซ็ง), and she was nicknamed “Lucille” (ลูซิล) due to her sharp features and high-bridged nose, which gave her a Western appearance. Her father, Sala Thiansawang (นายสละ เทียนสว่าง), worked as a harbour officer at Tha Khieo Khai Ka (ท่าเขียวไข่กา) in Bang Krabue (บางกระบือ), and her mother, Sanom Thiansawang (นางสนอม เทียนสว่าง), was of Mon (มอญ) descent.

The beauty pageant was a new feature of the Constitution Day festivities (งานฉลองรัฐธรรมนูญ), and quickly became the highlight of public interest. Newspapers such as Prachachat (ประชาชาติ) covered the event in detail. The organising committee included notable figures such as Prince Arthit Thip-Apha (พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา) and Chao Phraya Ramrakop (เจ้าพระยารามราฆพ), with Mom Kobkaew Aphakorn Na Ayutthaya (หม่อมกอบแก้ว อาภากร ณ อยุธยา) overseeing the contestants’ attire.

Kanya first won the title of Miss Phra Nakhon (นางสาวพระนคร) on 9 December and went on to compete for Miss Siam. Her prizes included a crown made of velvet (กำมะหยี่) embroidered with silver thread (ดิ้นเงิน), set with a silver frame and diamonds (เพชร), a silver bowl engraved with “Miss Siam 77” (นางสาวสยาม ๗๗), a gold locket (ล็อกเก็ตทองคำ), a gold enamel brooch inscribed with “Constitution 77” (รัฐธรรมนูญ ๗๗), and a cash prize of 1,000 baht (๑,๐๐๐ บาท), which she later donated to support the military at the government’s request.

Unfortunately, her participation in the contest caused disapproval among her extended family, especially because she had entered without informing them beforehand. In traditional Mon culture, such public exposure was considered inappropriate and shameful for women, especially from honourable families.

After her reign as Miss Siam ended, Kanya worked at the National Library (หอสมุดแห่งชาติ), where she met Dr. Sujit Hiranyapruk (ดร. สุจิต หิรัญพฤกษ์), a civil servant from the Ministry of Foreign Affairs (กระทรวงการต่างประเทศ). They married on 31 December 1943 (พ.ศ. 2486), with Foreign Minister Direk Jayanama (นายดิเรก ชัยนาม) hosting the ceremony at his residence.

Their marriage was full of love and mutual understanding. They had five children: Sukanya (สุกันยา นิมมานเหมินท์), Tinkorn (ทินกร), Sujitra (สุจิตรา), Suwicha (สุวิชา), and Suchart (สุชาติ). Dr. Sujit went on to serve as a Member of Parliament (ผู้แทนราษฎร) for Pathum Thani Province (จังหวัดปทุมธานี), was part of the Thai delegation that brought Thailand into the United Nations (องค์การสหประชาชาติ), and became Thailand’s official spokesperson at the UN Headquarters in New York.

Later, the family established Naka Pearl (นาคาไข่มุก), a pearl farming business based on Naka Island (เกาะนาคา) in Phuket Province (จังหวัดภูเก็ต).

However, due to the outbreak of World War II (สงครามโลกครั้งที่ 2), the Miss Siam pageant could not be held regularly, and by 1954 (พ.ศ. 2497), the Constitution Day celebrations, along with the beauty contest, were officially discontinued. Thus ended an era when beauty queens stood as emblems of the emerging Thai democracy.

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #BurmeseFashionHistory #BurmeseFashionAI #flux #fluxlora