พระยาวิเชียรคีรี (ชม ณ สงขลา) – เจ้าเมืองสงขลาคนสุดท้าย (คนที่ ๘)(พ.ศ. ๒๔๓๑–๒๔๔๔ / ค.ศ. 1888–1901)
พระยาวิเชียรคีรี (ชม ณ สงขลา) – เจ้าเมืองสงขลาคนสุดท้าย (คนที่ ๘)(พ.ศ. ๒๔๓๑–๒๔๔๔ / ค.ศ. 1888–1901)
พระยาวิเชียรคีรี (ชม ณ สงขลา) – เจ้าเมืองสงขลาคนสุดท้าย (คนที่ ๘)(พ.ศ. ๒๔๓๑–๒๔๔๔ / ค.ศ. 1888–1901)
คอลเล็กชันภาพถ่ายที่ได้รับการบูรณะด้วยเทคโนโลยี AI ชุดนี้ คือภาพของ พระยาวิเชียรคีรี (พระยาวิเชียรคีรีศรีสมุท วิสุทธิศักดา มหาพิไชยสงครามรามภักดี อภัยพิริยบรากรมภาหุ) มีนามเดิมว่า “ชม” ดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองสงขลาลำดับที่ ๘ ระหว่างวันที่ ๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๓๑ (ค.ศ. 1888) ถึงวันที่ ๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗ (ค.ศ. 1904) และเป็นเจ้าเมืองสงขลาคนสุดท้าย
ในภาพถ่ายแรก ท่านสวมเสื้อกระดุมทอง พร้อมสายโซ่นาฬิกาพกและเครื่องราชอิสริยาภรณ์ คู่กับโจงกระเบนสีเปลือกมังคุด ถุงน่องสีขาว และรองเท้าหนังสีดำทรงอ็อกซ์ฟอร์ด เครื่องแต่งกายนี้สะท้อนแฟชั่นของบุรุษชนชั้นสูงสยามในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ซึ่งผสมผสานการตัดเย็บแบบตะวันตกเข้ากับการนุ่งผ้าแบบไทยได้อย่างกลมกลืน
ในภาพถ่ายที่สอง ท่านสวมเสื้อ Morning Coat แบบตะวันตกติดกระดุมทอง ทับเสื้อกั๊กสีเหลืองอ่อน พร้อมสายโซ่นาฬิกาพก โดยยังคงนุ่งโจงกระเบนสีเปลือกมังคุด สวมถุงน่องสีขาว และรองเท้าหนังสีดำทรงอ็อกซ์ฟอร์ดเช่นเดิม เครื่องแต่งกายนี้แสดงให้เห็นการปรับใช้แฟชั่นทางการแบบตะวันตกของชนชั้นสูงสยามในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19 ควบคู่ไปกับการรักษาเอกลักษณ์การนุ่งผ้าแบบไทย
ภาพถ่ายที่สามเป็นชุดเครื่องแต่งกายแบบเดียวกัน แต่เปลี่ยนเสื้อด้านบนเป็นเสื้อ Frock Coat สีดำแทน
ภาพถ่ายทั้งสามนี้มีความเป็นไปได้ว่าน่าจะถ่ายเป็นชุดในสตูดิโอถ่ายภาพเดียวกัน เนื่องจากโจงกระเบน ถุงน่อง และรองเท้าเหมือนกันทุกภาพ โดยเปลี่ยนเพียงเสื้อด้านบน อีกทั้งฉากหลังก็เป็นแบบเดียวกันทั้งหมด ซึ่งยิ่งสนับสนุนข้อสันนิษฐานนี้
พระยาวิเชียรคีรี (ชม ณ สงขลา) เป็นบุตรคนโตของพระยาสุนทรนุรักษ์ (เนตร ณ สงขลา) ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา กับคุณหญิงพับ เกิดที่เมืองสงขลาเมื่อวันที่ ๔ มีนาคม พ.ศ. ๒๓๙๗ (ค.ศ. 1854) ณ บ้านป่าหมาก (ปัจจุบันคือที่ตั้งศาลจังหวัดสงขลา) เมื่ออายุ ๑๑ ปี พ.ศ. ๒๔๐๗ (ค.ศ. 1864) เริ่มศึกษากับเจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) และในปีเดียวกันนั้นได้ถวายตัวเป็นมหาดเล็กในรัชกาลที่ ๔ รับราชการในตำแหน่งมหาดเล็กหลวงเวรฤทธิ์อยู่ในกรุงเทพฯ เป็นเวลา ๒ ปี ก่อนจะลาออกกลับมาศึกษาวิชาแขนงอื่นที่สงขลา อาทิ วิชาช่างไม้ ยุทธศาสตร์การยิงปืน โหราศาสตร์ แพทยศาสตร์พื้นบ้าน สมุทรศาสตร์การเดินเรือ การถ่ายภาพ ช่างเหล็ก ช่างทอง และการทำแผนที่ โดยเรียนทั้งจากครูไทยและครูชาวต่างประเทศ จนมีความเชี่ยวชาญ
เมื่ออายุได้ ๑๖ ปี พ.ศ. ๒๔๑๓ (ค.ศ. 1870) ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเป็น หลวงวิเศษภักดี (ชม) ตำแหน่งผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา ต่อมาอายุ ๒๑ ปี ลาอุปสมบท ณ สำนักอาจารย์แดง วัดดอนรัก และดำรงสมณเพศจนถึง พ.ศ. ๒๔๓๑ (ค.ศ. 1888) จึงได้รับพระราชทานสัญญาบัตรเลื่อนขึ้นเป็น พระยาสุนทรานุรักษ์ ผู้ช่วยราชการเมืองสงขลา ถือศักดินา ๑,๕๐๐ และรักษาราชการแทนผู้ว่าราชการเมืองสงขลา หลังจากการถึงแก่อสัญกรรมของพระยาวิเชียรคีรี
กระทั่งวันที่ ๑๐ มกราคม พ.ศ. ๒๔๓๓ (ค.ศ. 1890) ได้รับพระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์เป็น “พระยาวิเชียรคีรี ศรีสมุทวิสุทธิศักดามหาพิไชยสงครามรามภักดี อภัยพิริยบรากรมพาหุ” ผู้สำเร็จราชการเมืองสงขลา ถือศักดินา ๕,๐๐๐ พร้อมเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ ท่านปฏิบัติราชการต่อมาอีก ๑๓ ปี ก่อนจะถูกปลดออกจากตำแหน่งใน พ.ศ. ๒๔๔๔ (ค.ศ. 1901) และได้รับการเลื่อนเป็นจางวางเมืองสงขลา พร้อมพระราชทานเบี้ยบำนาญปีละ ๘,๐๐๐ บาท ซึ่งสูงกว่าเงินเดือนเดิมหลายเท่า จนถึงวันที่ ๔ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๔๗ (ค.ศ. 1904) ก็ถึงแก่อสัญกรรมด้วยอายุ ๕๐ ปี
สายตระกูล ณ สงขลา สืบเนื่องมาจากแปดชั่วบรรพบุรุษ ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๓๑๘ (ค.ศ. 1775) สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชโปรดเกล้าฯ ให้หลวงสุวรรณคีรี (เหยี่ยง แซ่เฮา) เป็นผู้ปกครองเมืองสงขลา ต่อมาบุตรและหลานได้รับตำแหน่งเจ้าเมืองต่อเนื่องกันถึง ๘ คน รวมระยะเวลา ๑๒๑ ปี ในช่วงต้นกรุงรัตนโกสินทร์ โดยมีรายนามดังนี้
พระยาสุวรรณคีรีสมบัติ (เหยี่ยง แซ่เฮา) – พ.ศ. ๒๓๑๘–๒๓๒๗ (ค.ศ. 1775–1784)
เจ้าพระยาอินทคีรี (บุญหุ้ย) – พ.ศ. ๒๓๒๗–๒๓๕๕ (ค.ศ. 1784–1812)
พระยาวิเศษภักดี (เถี้ยนจ๋ง) – พ.ศ. ๒๓๕๕–๒๓๖๐ (ค.ศ. 1812–1817) — สายสกุล “โรจนะหัสดิน”
พระยาวิเชียรคีรี (เถี้ยนเส้ง) – พ.ศ. ๒๓๖๐–๒๓๙๐ (ค.ศ. 1817–1847)
เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (บุญสัง) – พ.ศ. ๒๓๙๐–๒๔๐๘ (ค.ศ. 1847–1865)
เจ้าพระยาวิเชียรคีรี (เม่น) – พ.ศ. ๒๔๐๘–๒๔๒๗ (ค.ศ. 1865–1884)
พระยาวิเชียรคีรี (ชุ่ม) – พ.ศ. ๒๔๒๗–๒๔๓๑ (ค.ศ. 1884–1888)
พระยาวิเชียรคีรี (ชม) – พ.ศ. ๒๔๓๑–๒๔๔๔ (ค.ศ. 1888–1901)
Phraya Wichien Khiri (Chom Na Songkhla) – the last Governor of Songkhla (the 8th) (1888–1901)
This AI-restored photographic collection features a portrait of Phraya Wichien Khiri (พระยาวิเชียรคีรีศรีสมุท วิสุทธิศักดา มหาพิไชยสงครามรามภักดี อภัยพิริยบรากรมภาหุ), whose birth name was “Chom” (ชม). He served as the 8th Governor of Songkhla from 4 March 1888 to 4 November 1904 and was the last to hold this position.
In the first photograph, he is dressed in a gold-buttoned jacket with a pocket watch chain and royal decorations, paired with a mangosteen-coloured chong kraben (โจงกระเบน), white stockings, and black Oxford shoes. This attire reflects the fashion of Siamese high-ranking gentlemen in the late 19th century, blending Western tailoring with the traditional Thai wrapped lower garment.
In the second photograph, he wears a Western-style morning coat with gold buttons over a pale yellow waistcoat, also with a pocket watch chain, while retaining the same mangosteen-coloured chong kraben, white stockings, and black Oxford shoes. This ensemble illustrates the adaptation of Western formal fashion by Siam’s elite in the late 19th century, while still preserving the distinctive Thai lower garment.
The third photograph features the same combination, except with a black frock coat replacing the previous upper garments.
These three photographs may possibly have been taken as a set at the same photographic studio. The chong kraben, stockings, and shoes are identical in each image, with only the upper garment changed. The background is also the same, further supporting this conclusion.
Phraya Wichien Khiri (Chom Na Songkhla) was the eldest son of Phraya Sunthornnurak (พระยาสุนทรนุรักษ์) [Naet Na Songkhla – เนตร ณ สงขลา], Assistant Governor of Songkhla, and Khunying Phap (คุณหญิงพับ). He was born in Songkhla on 4 March 1854 at Ban Pa Mak (บ้านป่าหมาก) — now the site of the Songkhla Provincial Court.
At the age of 11 in 1864, he began studying under Chao Phraya Wichien Khiri (Men) (เจ้าพระยาวิเชียรคีรี [เม่น]) and, in the same year, entered service as a royal page (mahat lek) in the reign of King Rama IV, holding the position of Mahat Lek Luang Wen Rit (มหาดเล็กหลวงเวรฤทธิ์) in Bangkok. After two years, he resigned and returned to Songkhla to pursue other fields of study, including carpentry, gunnery, astrology, traditional medicine, nautical science, photography, blacksmithing, goldsmithing, and cartography, learning from both Thai and foreign teachers until he became highly skilled.
At the age of 16 in 1870, he was granted the title Luang Wiset Phakdi (Chom) (หลวงวิเศษภักดี [ชม]) and appointed Assistant Governor of Songkhla. At 21, he was ordained under Master Daeng (อาจารย์แดง) at Wat Don Rak (วัดดอนรัก) and remained in the monkhood until 1888, when he was elevated to Phraya Sunthornnurak (พระยาสุนทรานุรักษ์), Assistant Governor of Songkhla with a sakdina (land rank) of 1,500, acting as Governor following the death of the previous officeholder, Phraya Wichien Khiri.
On 10 January 1890, he was granted the full title Phraya Wichien Khiri Sri Samut Wisutthisak Maha Phichai Songkhram Ram Phakdi Aphai Phiriya Borakrom Pahuh (พระยาวิเชียรคีรี ศรีสมุทวิสุทธิศักดามหาพิไชยสงครามรามภักดี อภัยพิริยบรากรมพาหุ), Governor of Songkhla, with a sakdina of 5,000, along with the insignia of the Order of the White Elephant, Second Class. He served for another 13 years before being removed from office in 1901 and reassigned as Chang Wang (จางวาง) of Songkhla, receiving an annual pension of 8,000 baht — several times higher than his previous salary. He passed away on 4 November 1904 at the age of 50.
The Na Songkhla family lineage can be traced back eight generations. In 1775, King Taksin the Great (สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช) appointed Luang Suwannakhiri (หลวงสุวรรณคีรี) [Yiang Sae Hao – เหยี่ยง แซ่เฮา] as Governor of Songkhla. His descendants and relatives subsequently governed the city for eight consecutive terms over 121 years in the early Rattanakosin period. The governors of the Na Songkhla lineage are as follows:
Phraya Suwannakhiri Sombat (พระยาสุวรรณคีรีสมบัติ) [Yiang Sae Hao – เหยี่ยง แซ่เฮา] – 1775–1784
Chao Phraya Inthakhiri (เจ้าพระยาอินทคีรี) [Bun Hui – บุญหุ้ย] – 1784–1812
Phraya Wiset Phakdi (พระยาวิเศษภักดี) [Thian Chong – เถี้ยนจ๋ง] – 1812–1817 — Rojanahasdin (โรจนะหัสดิน) lineage
Phraya Wichien Khiri (พระยาวิเชียรคีรี) [Thian Seng – เถี้ยนเส้ง] – 1817–1847
Chao Phraya Wichien Khiri (เจ้าพระยาวิเชียรคีรี) [Bun Sang – บุญสัง] – 1847–1865
Chao Phraya Wichien Khiri (เจ้าพระยาวิเชียรคีรี) [Men – เม่น] – 1865–1884
Phraya Wichien Khiri (พระยาวิเชียรคีรี) [Chum – ชุ่ม] – 1884–1888
Phraya Wichien Khiri (พระยาวิเชียรคีรี) [Chom – ชม] – 1888–1901
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO
