เทียร่าประดับเพชรแบบแฉกรัศมี (Fringe Tiara) ของราชสำนักไทย
เทียร่าประดับเพชรแบบแฉกรัศมี (Fringe Tiara) ของราชสำนักไทย
(เทียร่าแบบโคโคชนิก ของสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี)
เทียร่าประดับเพชรแบบแฉกรัศมี (Fringe Tiara) หรือที่รู้จักกันในนาม “เทียร่าแบบโคโคชนิก” (Kokoshnik Tiara) นับเป็นหนึ่งในเครื่องเพชรโบราณและทรงคุณค่าที่สุดในคอลเลกชันเครื่องประดับของราชวงศ์ไทย ด้วยลวดลายซี่รัศมีที่เรียงแถวกันอย่างประณีตดุจแสงอาทิตย์ เทียร่าองค์นี้สะท้อนให้เห็นถึงอิทธิพลแห่งแฟชั่นราชสำนักยุโรปในช่วงปลายคริสต์ศตวรรษที่ 19
แรงบันดาลใจของเทียร่าองค์นี้มาจาก เทียร่าประดับเพชรของสมเด็จพระจักรพรรดินีมาเรีย เฟโอโดรอฟนา (Empress Maria Feodorovna) แห่งรัสเซีย พระมารดาในพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 ซึ่งทรงนิยมเครื่องประดับทรงครึ่งวงกลมแบบ โคโคชนิก (Kokoshnik) ที่มีที่มาจากศิราภรณ์พื้นเมืองของสตรีรัสเซีย ต่อมาเทรนด์เทียร่าแบบนี้ได้กลายเป็นที่นิยมอย่างยิ่งในราชสำนักยุโรปช่วงยุคเบลเอป็อก (Belle Époque) และได้รับการดัดแปลงโดยช่างอัญมณีชื่อดังอย่างแกร์ราด (Garrard) และคาร์เทียร์ (Cartier) เพื่อถวายแด่ราชวงศ์อังกฤษและสแกนดิเนเวีย
เชื่อกันว่า เทียร่าประดับเพชรแบบแฉกรัศมีองค์นี้ได้เข้ามาอยู่ในราชสำนักสยามในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๕) ซึ่งทรงเป็นพระมหากษัตริย์ผู้ทรงพระปรีชาสามารถด้านการทูตและทรงนิยมศิลปะสไตล์ยุโรป พระองค์ทรงสั่งทำและจัดหาชุดเครื่องเพชรจากยุโรปหลายชิ้นระหว่างเสด็จประพาสยุโรปทั้งสองครั้ง และเชื่อว่าทรงพระราชทานเทียร่าองค์นี้แด่ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ซึ่งนับเป็นหนึ่งในเครื่องเพชรตะวันตกยุคแรกที่เข้ามามีบทบาทสำคัญในราชสำนัก
เทียร่าประดับเพชรแบบแฉกรัศมีองค์นี้ได้รับการออกแบบให้สามารถปรับเปลี่ยนได้หลายรูปแบบ ไม่ว่าจะเป็น มงกุฎทรงครึ่งวงกลม (Halo Tiara), มงกุฎทรงสูง (Coronet) หรือ สร้อยพระศอประดับเพชรแบบแฉกรัศมี (Diamond Fringe Necklace)ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงความชาญฉลาดทางศิลปะและเทคนิคของช่างอัญมณีในยุคนั้น ที่สามารถผสานความงาม ความสง่างาม และประโยชน์ใช้สอยเข้าไว้ด้วยกันอย่างกลมกลืน
การปรากฏตัวของเทียร่าองค์นี้ในสยามครั้งแรกปรากฏหลักฐานในช่วง ทศวรรษ 1920 (พ.ศ. 2460–2470) เมื่อ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๗) ทรงสวมเทียร่าองค์นี้ในลักษณะ มงกุฎคาดพระเศียรแบบบองโด (Bandeau-style Tiara) อันเป็นรูปแบบยอดนิยมในยุคอาร์ตเดโค (Art Deco) เพื่อร่วมใน พระราชพิธีบรมราชาภิเษกเมื่อปี พ.ศ. ๒๔๖๘ (ค.ศ. 1925) พระฉายาลักษณ์จากพระราชพิธีครั้งนั้นแสดงให้เห็นถึงพระสิริโฉมอันสง่างามของพระบรมราชินีผู้ทรงร่วมสมัย พระเกศาทรงบ็อบและพระฉลองพระองค์สไตล์ตะวันตกเข้ากันอย่างงดงามกับประกายเพชรของเทียร่าเพชรแบบแฉกรัศมีองค์นี้
เทียร่าประดับเพชรแบบแฉกรัศมี (Fringe Tiara) จึงเป็นสัญลักษณ์แห่ง “ยุคสมัยใหม่ของราชสำนักสยาม” ที่หลอมรวมความสง่างามของราชสำนักไทยเข้ากับศิลปะแห่งตะวันตกได้อย่างงดงามและทรงคุณค่า
ภายหลังจากสิ้นสุดรัชกาลที่ ๗ เทียร่าองค์นี้ได้กลายเป็น เครื่องเพชรที่สืบทอดอยู่ในคอลเลกชันของราชวงศ์จักรี ต่อมาได้มีการปรับมาใช้เป็นสร้อยพระศอโดย สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี และภายหลังโดย สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ ซึ่งทำให้เทียร่าองค์นี้ยังคงได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งในเครื่องเพชรที่ทรงคุณค่าและเก่าแก่ที่สุดของราชวงศ์ไทยตราบจนปัจจุบัน
The Thai Diamond Fringe Tiara
(The Kokoshnik Tiara of Queen Saovabha Phongsri and Queen Rambhai Barni)
The Diamond Fringe Tiara, also known as the Kokoshnik Tiara, is one of the most historically significant and versatile jewels in the Thai royal collection. Its distinctive sunburst design, composed of tapering diamond spikes arranged in radiant symmetry, reflects the European court influences that entered Siam during the late nineteenth century.
The design was inspired by the diamond kokoshnik tiara of Empress Maria Feodorovna of Russia, mother of Tsar Nicholas II. The kokoshnik — a semicircular headdress traditionally worn by Russian women — became a fashionable court accessory throughout Europe during the Belle Époque. Its refined “fringe” form was soon adapted by royal jewellers such as Garrard and Cartier, who created similar tiaras for the British and Scandinavian monarchies.
It is believed that the Thai Diamond Fringe Tiara was acquired during the reign of King Chulalongkorn (Rama V), a monarch renowned for his patronage of European jewellers and his efforts to modernise Siam. The tiara was likely presented to his consort, Queen Saovabha Phongsri (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง), making it one of the earliest examples of Western-style court jewellery in the Siamese royal treasury.
Ingeniously designed for flexibility, the tiara can be worn in three distinct ways — as a halo tiara, a coronet, or converted into a diamond fringe necklace. This versatility, characteristic of late nineteenth-century European craftsmanship, demonstrates the synthesis of technical mastery and aesthetic grace.
The first recorded appearance of this tiara in Thailand was in the 1920s, when Queen Rambhai Barni (สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี), consort of King Prajadhipok (Rama VII), wore it as a bandeau-style tiara — a fashionable 1920s adaptation — for the King’s Coronation in 1925. Photographs from this occasion capture the Queen in elegant Art Deco style, her sleek bob hairstyle harmonising perfectly with the tiara’s clean, linear geometry.
The Diamond Fringe Tiara thus symbolised the evolving identity of the Siamese monarchy during an era of cultural modernisation. It bridged East and West — merging European modernity with the refinement of Thai royal tradition.
After the reign of King Prajadhipok, the tiara became a cherished royal heirloom, preserved within the Chakri Dynasty’s collection. It was later worn as a necklace by Her Royal Highness Princess Bejaratana (สมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพัณณวดี) and, in subsequent decades, by Her Majesty Queen Sirikit (สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ) — affirming its lasting status as one of the most treasured jewels in the Thai royal collection.
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand
