เจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจ (โรลัง ยัคมินส์) Gustave Rolin-Jaequemyns

เจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจ (โรลัง ยัคมินส์) Gustave Rolin-Jaequemyns

เจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจ หรือชื่อเต็มว่า กุสตาฟว์ อ็องรี อ็องฌ์ อีปอลิต โรลัง-ฌักแม็ง (Gustave Henri Ange Hippolyte Rolin-Jaequemyns) เกิดเมื่อวันที่ 31 มกราคม พ.ศ. 2378 และถึงแก่อสัญกรรมเมื่อวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2445 เป็นนักกฎหมาย นักการเมือง และนักการทูตชาวเบลเยียม ผู้มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการปฏิรูประบบศาลยุติธรรมและการบริหารราชการแผ่นดินในสยามช่วงปลายรัชกาลที่ 5

โรลัง ยัคมินส์ จบการศึกษาด้านกฎหมายจากมหาวิทยาลัยเกนต์ และเคยดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยของเบลเยียม ต่อมาได้เข้ามารับราชการในสยาม โดยได้เข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อวันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 2435 และได้รับแต่งตั้งเป็นที่ปรึกษาราชการแผ่นดินทั่วไป กระทั่งวันที่ 28 พฤศจิกายนของปีเดียวกัน ก็ได้รับตำแหน่งเป็นอัครราชทูตผู้มีอำนาจเต็มประจำกระทรวงการต่างประเทศ

การจ้างโรลัง ยัคมินส์ในครั้งนั้นมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อช่วยแก้ไขปัญหาเร่งด่วน 3 ประการ ได้แก่:

1. การปรับปรุงระบบศาลให้เป็นที่ยอมรับในระดับนานาชาติ
   ในขณะนั้น อังกฤษและฝรั่งเศสได้ตั้งศาลกงสุลในสยาม และปฏิเสธไม่ยอมขึ้นศาลไทย เนื่องจากเห็นว่ากฎหมายไทยยังไม่มีระบบระเบียบที่ชัดเจน โรลัง ยัคมินส์จึงได้รับมอบหมายให้พัฒนาระบบศาลยุติธรรมให้ได้มาตรฐานสากล

2. การปรับปรุงระบบการปกครองให้ทันสมัยทัดเทียมอารยประเทศ
   มีการริเริ่มร่างรัฐธรรมนูญ จัดตั้งสภารัฐมนตรี แบ่งแยกกระทรวง ทบวง กรมอย่างเป็นระบบ โดยมีเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) เป็นผู้แปลเอกสารอังกฤษ และกรมพระยาเทววงศ์วโรปการเป็นผู้เรียบเรียงร่างรัฐธรรมนูญในรูปแบบ “พระราชประเพณี” สำเร็จเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2432 ต่อมามีการแต่งตั้งเสนาบดี 12 กระทรวงอย่างเป็นทางการในวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435

3. การจัดการความสัมพันธ์กับต่างประเทศให้มีประสิทธิภาพ
   หลังจากสยามทำสัญญาทางพระราชไมตรีกับหลายประเทศยุโรป ประเทศเหล่านั้นต่างส่งกงสุลใหญ่มาดูแลผลประโยชน์ของตนเองโดยไม่ยอมให้ผู้อยู่ในบังคับขึ้นศาลไทย แต่ไทยเองยังไม่มีทูตไปประจำในต่างประเทศ จึงทำให้เกิดความขัดแย้งอยู่เนือง ๆ โรลัง ยัคมินส์จึงเข้ามารับหน้าที่ในฐานะที่ปรึกษาราชการและอัครราชทูต มีบทบาทสำคัญในการเจรจาแก้ไขวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 (พ.ศ. 2436) ซึ่งไทยถูกฝรั่งเศสกดดันและยึดดินแดนบางส่วนไป ทว่าด้วยนโยบายประนีประนอมและชาญฉลาดของเขา ทำให้ประเทศไทยยังสามารถรักษาเอกราชไว้ได้

ด้วยความดีความชอบเหล่านี้ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงพระราชทานบรรดาศักดิ์ให้เป็น เจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจ สกลนิติธรรมศาสตราจารย์ มหิบาลมหาสวาภักดิ์ ปรมัคราชมนตรี อภัยพิริยปรากรมพาหุ เมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 นับเป็นครั้งแรกในสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ที่ชาวต่างชาติได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นเจ้าพระยาเทียบเท่าเสนาบดี

ในด้านการศึกษา เจ้าพระยาอภัยราชา ยังมีบทบาทในการถวายความเห็นเกี่ยวกับแนวทางการศึกษาของพระราชโอรสและรัชทายาทว่าควรไปศึกษาในต่างประเทศใด เพื่อให้ได้นำความรู้กลับมาพัฒนาชาติ อีกทั้งยังแนะนำให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรปเป็นครั้งแรกใน พ.ศ. 2441 เพื่อบรรเทาความตึงเครียดภายหลังวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 และสร้างความเข้าใจอันดีในทางการเมืองกับนานาประเทศ อันเป็นยุทธศาสตร์ที่ช่วยถ่วงดุลอิทธิพลของฝรั่งเศสในภูมิภาค

ในการเสด็จประพาสยุโรปครั้งนั้น พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงแต่งตั้งสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี เป็นผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และแต่งตั้งคณะที่ปรึกษาราชการแผ่นดิน 5 คน หนึ่งในนั้นคือเจ้าพระยาอภัยราชา ผู้ได้รับความไว้วางพระราชหฤทัยอย่างสูง

ตลอดระยะเวลารับราชการ เจ้าพระยาอภัยราชามีบทบาทสำคัญในการประสานงานกับเสนาบดีกระทรวงต่าง ๆ ช่วยให้การบริหารราชการแผ่นดินเป็นไปด้วยความเรียบร้อย มีประสิทธิภาพ และทันสมัยยิ่งขึ้น

ภายหลังภารกิจในสยามสิ้นสุดลง ท่านได้เดินทางกลับไปยังประเทศเบลเยียม และถึงแก่อสัญกรรมในวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2445 รวมอายุได้ 66 ปี

Chao Phraya Aphai Raja Siammanukulkij (Gustave Rolin-Jaequemyns)

Chao Phraya Aphai Raja Siammanukulkij (เจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจ), formally known as Gustave Henri Ange Hippolyte Rolin-Jaequemyns (กุสตาฟว์ อ็องรี อ็องฌ์ อีปอลิต โรลัง-ฌักแม็ง) (31 January 1835 – 9 January 1902), was a Belgian lawyer, politician, and diplomat who played a crucial role in reforming the justice system and public administration in Siam during the reign of King Chulalongkorn (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, รัชกาลที่ 5).

Rolin-Jaequemyns graduated in law from Ghent University and previously served as Belgium’s Minister of the Interior. He later entered service in Siam, first being granted an audience with King Chulalongkorn on 12 October 1892 (พ.ศ. 2435). He was appointed as General Advisor to the Kingdom and, on 28 November of the same year, was named Minister Plenipotentiary to the Ministry of Foreign Affairs (กระทรวงการต่างประเทศ).

His appointment aimed to address three urgent national reforms:

1. Judicial Reform
   At the time, Britain and France had established consular courts in Siam and refused to place their nationals under Thai jurisdiction, citing that Siamese law lacked sufficient structure. Rolin-Jaequemyns was tasked with modernising the justice system to meet international standards.

2. Modernising the Administration
   He played a key role in drafting Siam’s first constitutional framework, establishing the Council of Ministers (สภารัฐมนตรี), and dividing ministries and departments systematically. Prince Phasakorawongse (เจ้าพระยาภาสกรวงศ์, พร บุนนาค), the first Thai student to return from Britain, translated English reference materials. Prince Devawongse Varopakarn (กรมพระยาเทววงศ์วโรปการ), then Minister of Foreign Affairs, led the drafting of the "Royal Customs" (พระราชประเพณี), which was completed on 19 August 1889 (พ.ศ. 2432). Twelve modern ministries were formally established on 1 April 1892 (พ.ศ. 2435).

3. Foreign Affairs and International Relations
   After signing treaties of amity with Britain, America, and France during the reign of King Mongkut (พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, รัชกาลที่ 4), European countries stationed consuls in Siam to oversee their nationals independently, often causing diplomatic disputes. At the time, Siam had no official consuls or ambassadors posted abroad. Rolin-Jaequemyns thus played a vital role in diplomatic negotiations, especially during the Franco-Siamese Crisis of 1893 (วิกฤตการณ์ ร.ศ. 112), in which France seized territory from Siam. His diplomatic efforts helped mitigate the loss and safeguarded Siam’s independence.

In recognition of his outstanding service, King Chulalongkorn conferred on him the noble title of Chao Phraya Aphai Raja Siammanukulkij Sakol Nititham Sastracharn Mahiban Mahasawaphak Pramakarachanmontri Aphai Piriyaprakom Pahuh (เจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจ สกลนิติธรรมศาสตราจารย์ มหิบาลมหาสวาภักดิ์ ปรมัคราชมนตรี อภัยพิริยปรากรมพาหุ) on 16 November 1896 (พ.ศ. 2439), granting him a feudal rank equivalent to a senior minister. He was the first Westerner in the Rattanakosin era to be elevated to the rank of Chao Phraya (เจ้าพระยา), the highest non-royal title in Siam.

In the field of royal education, Chao Phraya Aphai Raja advised which subjects the Crown Prince and other royal children should study abroad, and in which countries, with the goal of strengthening the nation and international friendships. He also recommended that King Chulalongkorn make a state visit to Europe in 1898 (พ.ศ. 2441), following the Franco-Siamese conflict, in order to ease political tensions and raise Siam’s profile internationally, thereby counterbalancing French influence in the region.

During that historic journey, the King appointed Queen Saovabha Phongsri (สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถ) as Regent and named five trusted officials to serve as general advisors to the regency. Among them was Chao Phraya Aphai Raja (เจ้าพระยาอภัยราชา), who was highly trusted by the monarch.

Throughout his service, Chao Phraya Aphai Raja contributed significantly to national progress, acting as liaison with various ministries and streamlining administrative procedures. After completing his mission in Siam, he returned to Belgium and passed away on 9 January 1902 (พ.ศ. 2445), at the age of 66.

เรื่องราวเกี่ยวกับเจ้าพระยาอภัยราชาสยามานุกูลกิจและรัชกาลที่ ๕ https://www.facebook.com/share/v/16AnnSt6ax/

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO