สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ และสร้อยพระศอมุกแบบ Sautoir สไตล์เครื่องประดับแบบเอ็ดเวิร์เดียนและอาร์ตนูโว (Edwardian and Art Nouveau style jewellery)
สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ และสร้อยพระศอมุกแบบ Sautoir สไตล์เครื่องประดับแบบเอ็ดเวิร์เดียนและอาร์ตนูโว (Edwardian and Art Nouveau style jewellery)
ภาพที่ได้รับการบูรณะและสร้างสรรค์ขึ้นด้วยเทคโนโลยี AI นี้ เป็นพระฉายาลักษณ์ของ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
พระฉายาลักษณ์ต้นฉบับคาดว่าฉายในช่วงต้นรัชกาลที่ ๖ ประมาณระหว่าง พ.ศ. ๒๔๕๔–๒๔๕๘ (ค.ศ. 1911–1915) ซึ่งเป็นยุคที่ยังคงมีหลักฐานทางภาพถ่ายมากมายหลงเหลืออยู่
ฉลองพระองค์ เป็นสไตล์ ลูกไม้แบบปลายยุคเอ็ดเวิร์เดียน (Late Edwardian) หรือช่วงต้นของ ยุคทีนส์ (Early Teens) ลักษณะเด่นคือ คอเสื้อต่ำและแขนเสื้อแบบสามส่วน ประดับด้วยผ้าลูกไม้พาดคล้ายแพรสะพาย โดยมีผ้าสไบพาดไหล่รอบพระอังสา ติดเข็มกลัดบริเวณด้านบนของพระอุระด้านซ้าย แล้วปล่อยให้ชายผ้าทิ้งยาวลงข้างพระวรกายด้านขวา พระองค์ ทรงนุ่งโจงกระเบน และ ทรงถือผ้าเช็ดพระพักต์ลูกไม้ ซึ่งเพิ่มความอ่อนช้อยให้กับองค์ประกอบโดยรวม
พระองค์ทรงประดับฉลองพระองค์ด้วย สร้อยพระศอมุกเส้นยาวและสร้อยพระศอเพชรซ้อนกันหลายเส้น ตามแบบนิยมในตะวันตก พร้อม เข็มกลัดเพชรและเครื่องประดับเพชรนำ้งามหลากหลายชิ้น อันสะท้อนพระเกียรติยศและรสนิยมอันประณีต
นอกจากนี้ เครื่องเพชรที่ทรงสวมใส่ยังแสดงให้เห็นถึง อิทธิพลของศิลปะแบบเอ็ดเวิร์เดียนและอาร์ตนูโว (Edwardian and Art Nouveau style jewellery) ซึ่งเน้นความอ่อนช้อยของเส้นสายและแรงบันดาลใจจากธรรมชาติ พระองค์ทรงเลือกเครื่องเพชรในรูปแบบที่เป็นที่นิยมในยุคนั้น เช่น
1. สร้อยพระศอมุกแบบ Sautoir — สร้อยมุกเส้นยาวที่มักประดับพู่ห้อยปลาย
2. สร้อยพระศอเพรชแบบ Lavalier — สร้อยเพชรมีจี้ห้อยระย้าอันยาวและประณีต
3. และ เครื่องประดับลายดอกไม้ ใบไม้ และกลีบดอก (floral and leaf motifs) ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ของศิลปะแบบอาร์ตนูโวที่กำลังรุ่งเรืองในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๒๐
ความสง่างามในยุคเอ็ดเวิร์เดียน และ La Belle Époque
ในยุโรป ยุคเอ็ดเวิร์เดียนเป็นที่รู้จักกันในนามว่า La Belle Époque ซึ่งเป็นช่วงเวลาแห่งความมั่งคั่ง ความหรูหรา และความรื่นรมย์ของชนชั้นสูง ภายใต้การนำของ สมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ ๗ (King Edward VII) ผู้ทรงโปรดปรานความฟุ่มเฟือยและรสนิยมทางศิลปะอันหรูหรา
แม้รัชสมัยของพระองค์จะสั้น แต่ก็เต็มไปด้วยความเจิดจรัส พระองค์ทรงมีชื่อเสียงในฐานะ กษัตริย์ผู้รักความสนุกและการละเล่น (light-hearted, gambling playboy) และรสนิยมแห่งความหรูหรานี้เองที่มีอิทธิพลอย่างมากต่อโลกแห่งแฟชั่นและอัญมณี
ในช่วงเวลานั้น พระเจ้าเอ็ดเวิร์ดทรงจัดพระราชพิธีบรมราชาภิเษกอันยิ่งใหญ่ โดยมีพระราชวงศ์และชนชั้นสูงจากทั่วโลกมาร่วมงาน ต่างแข่งขันกันแต่งกายให้สง่างามที่สุด นอกจากนี้ยังทรงจัดงานเลี้ยงเต้นรำและงานสังคมราตรี (soirées) อันหรูหราอย่างต่อเนื่อง ส่งผลให้เกิดความต้องการเครื่องประดับอันวิจิตรเพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล ในหมู่ชนชั้นสูง การแสดงออกถึงฐานะและความมั่งคั่งผ่านเครื่องเพชรพลอยถือเป็นเรื่องปกติ — และไม่มีสิ่งใดจะสะท้อนยุคสมัยนั้นได้ชัดเจนเท่า “เครื่องเพชรสไตล์เอ็ดเวิร์เดียน” ซึ่งผสานทั้งความหรูหรา ความละเอียด และความอ่อนช้อยไว้ในชิ้นเดียวกัน
คาร์เทียร์: ช่างอัญมณีแห่งราชสำนักเอ็ดเวิร์เดียน
คาร์เทียร์ (Cartier) ก่อตั้งขึ้นในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ ๑๙ และได้รับการยอมรับอย่างสูงในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๒๐ จนกลายเป็นสัญลักษณ์แห่งนวัตกรรมและความประณีตสูงสุดของยุโรป แบรนด์ยิ่งมีชื่อเสียงมากขึ้นเมื่อได้รับการแต่งตั้งให้เป็น ช่างอัญมณีประจำราชสำนักของสมเด็จพระเจ้าเอ็ดเวิร์ดที่ ๗ ซึ่งทรงขนานนามคาร์เทียร์ว่า “The jeweller of kings and the king of jewellers” — “ช่างอัญมณีแห่งกษัตริย์ และกษัตริย์แห่งช่างอัญมณี”
คาร์เทียร์มีแนวทางที่เน้นทั้งความงามเชิงแฟชั่นและเทคนิคเชิงช่างขั้นสูง โดยเป็นผู้บุกเบิกการนำ โลหะแพลทินัม (Platinum) มาใช้ในงานอัญมณี ซึ่งทำให้สามารถสร้างเครื่องเพชรที่มีโครงสร้างบางเบาและซับซ้อนอย่างที่ไม่เคยมีมาก่อน เกิดเป็นกระแสแฟชั่นที่เรียกว่า “White on White” — การผสมผสานระหว่างเพชรและแพลทินัมที่ขาวบริสุทธิ์ กลายเป็นเอกลักษณ์ของยุคเอ็ดเวิร์เดียนตั้งแต่ต้นคริสต์ศตวรรษที่ ๒๐ จนถึงการเริ่มต้นของสงครามโลกครั้งที่ ๑ ในปี ค.ศ. 1914
อิทธิพลของคาร์เทียร์ขยายไปไกลเกินยุโรป — ในระหว่างการเสด็จประพาสยุโรปของ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์ได้ทรงซื้อเครื่องเพชรจากคาร์เทียร์ เพื่อพระราชทานแด่ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ เครื่องประดับเหล่านี้ไม่เพียงแสดงถึงพระราชนิยมในศิลปะตะวันตก แต่ยังสะท้อนให้เห็นถึง การเปิดรับวัฒนธรรมโลกและรสนิยมร่วมสมัยของราชสำนักสยามในยุค La Belle Epoque อีกด้วย
วัสดุและเทคนิค (Materials & Techniques)
เครื่องเพชรในยุคเอ็ดเวิร์เดียนมีลักษณะ อ่อนช้อย งดงาม และประณีตละเอียดลออ ผลิตโดยช่างอัญมณีฝีมือชั้นสูงที่ให้ความสำคัญกับความคงทนและความประณีตมากกว่าการผลิตด้วยเครื่องจักร ถือเป็น การหวนคืนสู่ความเป็นงานศิลป์ทำมือ หลังยุคอุตสาหกรรม
แรงบันดาลใจสำคัญมาจากศิลปะจากศตวรรษที่ ๑๘ โดยเฉพาะลวดลายแบบ โบว์ พวงดอกไม้ ริบบิ้น และลูกไม้ (bows, garlands, ribbons, and lace) ซึ่งสะท้อนความโรแมนติกแบบเฟมินีนที่สังคมสมัยนั้นชื่นชม
แพลทินัม เป็นโลหะที่ได้รับความนิยมสูงสุด เนื่องจากมีความแข็งแรงพอสำหรับสร้างสรรค์เครื่องเพชรแบบบางเบาและซับซ้อนอย่างเครื่องเพชร “ลูกไม้เพชร” (lace jewellery) ที่เข้ากันได้ดีกับ เฉดสีพาสเทลของแฟชั่นสตรีในยุคนั้น
หลังจากการก่อตั้งบริษัท De Beers Consolidated Mines Ltd. ในปี ค.ศ. 1888 เพชรกลายเป็นอัญมณีที่หาได้ง่ายขึ้น และมีการพัฒนาเทคนิคการเจียระไนรูปแบบใหม่ ๆ อย่างต่อเนื่องในชิ้นเดียวกัน อย่างไรก็ตาม ไข่มุก (pearls) ยังคงเป็นสัญลักษณ์สูงสุดของความมั่งคั่ง เพราะในขณะนั้นมีมูลค่าสูงกว่าเพชร การประดับไข่มุกและเพชรร่วมกันจึงถือเป็นยอดแห่งรสนิยม
เทคนิคตกแต่งยอดนิยมในยุคนั้น ได้แก่
1. Invisible setting — เทคนิคที่ทำให้เพชรดูราวกับลอยอยู่บนผิวกาย
2. Filigree setting — การขึ้นลายลูกไม้ด้วยเส้นโลหะขนาดเล็กและเม็ดโลหะละเอียด
3. Millegrain technique — การประดับขอบเพชรด้วยเม็ดโลหะละเอียดเป็นจุดเล็ก ๆ ทำให้เครื่องเพชรดูนุ่มนวลและมีมิติ
สร้อยคอและรูปแบบการประดับ (Necklaces and Adornment)
เมื่อแนวคอเสื้อของสตรีเริ่มเปิดมากขึ้นหลังยุควิกตอเรียน เครื่องประดับและสร้อยคอจึงกลายเป็นส่วนสำคัญของแฟชั่นในสังคมชั้นสูง โดยมีหลายรูปแบบที่ได้รับความนิยม เช่น
1. Colliers de chien (Dog Collars) — สร้อยคอแบบช็อกเกอร์ทำจากริบบิ้น ประดับเข็มกลัดหรืออัญมณี
2. Chokers — สร้อยมุกหลายเส้นร้อยชิดลำคอ
3. Sautoirs — สร้อยมุกหรือสร้อยลูกปัดเส้นยาว มักมีพู่ระย้าที่ปลายทั้งสองด้าน ห้อยยาวต่ำกว่าเอว
4. Lavalier — สร้อยเพชรมีจี้ห้อยระย้าอันยาวและประณีต
คาร์เทียร์ ยังได้ออกแบบสร้อยคอแบบ Lavalier สองชั้น (Double-Pendant Lavalier) ซึ่งต่อมารู้จักกันในชื่อ Négligée Necklace ตามชื่อนักแสดงหญิงชาวฝรั่งเศส เอฟ ลาวาลิแยร์ (Ève Lavallière) ส่วนแบรนด์ บูเชรอง (Boucheron) มีแบบอันเป็นเอกลักษณ์คือสร้อยมุกคั่นเพชรที่ออกแบบโดย ปอล เลอกรองด์ (Paul LeGrand)
อย่างไรก็ตาม เมื่อสงครามโลกครั้งที่ ๑ ปะทุขึ้นในปี ค.ศ. 1914 วัสดุมีค่าทั้งหมดรวมถึงแพลทินัมถูกนำไปใช้ในอุตสาหกรรมสงคราม ความหรูหราและความฟุ้งเฟ้อของยุคเอ็ดเวิร์เดียนจึงสิ้นสุดลง — นับเป็นการปิดฉาก “ยุคแห่งความรื่นรมย์ของโลกตะวันตก (The Hedonistic Edwardian Era)” อย่างสมบูรณ์
_____________________________________________________
Her Majesty Queen Sri Bajarindra and the Sautoir Necklace
Edwardian and Art Nouveau Style Jewellery
This image, restored and reimagined through AI technology, portrays Her Majesty Queen Sri Bajarindra, the Queen Mother of King Vajiravudh (King Rama VI).
The original portrait is believed to have been taken in the early years of King Vajiravudh’s reign, between 1911 and 1915, a period well recorded in early photography.
Her Majesty’s gown reflects late Edwardian or early Teens fashion, distinguished by a low neckline and three-quarter sleeves of fine lace. A draped lace sash, reminiscent of a shoulder-scarf, is fastened by a brooch on the upper left of the bodice and falls softly along the right side of the figure. She wears a traditional Thai chong kraben and holds a lace handkerchief, adding to the delicacy of the composition.
Her jewellery includes long strands of pearls and layered diamond necklaces, together with diamond brooches and other precious ornaments, expressing both regal dignity and refined taste.
The jewels she wears demonstrate the influence of Edwardian and Art Nouveau design, celebrated for its graceful lines and motifs inspired by nature. Among the most fashionable pieces of the period were:
The Sautoir — a long rope of pearls, often finished with tasselled ends.
The Lavalier necklace — a long pendant design of diamonds and fine metalwork.
Floral and leaf-patterned ornaments, emblematic of the Art Nouveau movement that flourished in the early twentieth century.
Edwardian Elegance and La Belle Époque
In Europe, the Edwardian era was known as “La Belle Époque,” a time of wealth, refinement, and delight among the upper classes, presided over by the luxury-loving King Edward VII. Though his reign was brief, it was radiant with splendour. The King earned fame as a light-hearted, gambling playboy, and his appetite for extravagance profoundly shaped the world of fashion and jewellery.
His magnificent coronation brought together royalty and aristocracy from across the globe, each striving to appear more resplendent than the rest. Lavish balls and glittering soirées became the heartbeat of society life, and demand for ornate jewels soared. Among the elite, the display of opulent jewellery became a social norm — and nothing embodied this age more perfectly than Edwardian jewellery, which united luxury, delicacy, and craftsmanship in every creation.
Cartier: The Royal Edwardian Jeweller
Cartier, founded in the mid-nineteenth century, had by the early 1900s become a byword for innovation and perfection in European jewellery. Its prestige rose further when appointed official jeweller to King Edward VII, who famously described Cartier as
“The jeweller of kings, and the king of jewellers.”
Combining artistry with technical mastery, Cartier pioneered the use of platinum in fine jewellery, enabling airy, intricate settings never before possible. This gave rise to the celebrated “white-on-white” fashion — the harmonious pairing of platinum and diamonds — which defined Edwardian elegance from the early 1900s until the outbreak of the First World War in 1914.
Cartier’s influence extended far beyond Europe. During his royal journeys to the West, King Chulalongkorn of Siam (King Rama V) purchased exquisite jewels from Cartier for Queen Sri Bajarindra. These acquisitions reflected His Majesty’s admiration for Western artistry and symbolised Siam’s embrace of global culture and cosmopolitan refinement during La Belle Époque.
Materials & Techniques
Edwardian jewellery was delicate, graceful, and meticulously handmade by master craftsmen who prized artistry over mechanised production — a revival of the fine craftsmanship of earlier centuries.
Designers drew inspiration from the eighteenth-century Rococo, employing bows, garlands, ribbons, and lace motifsthat echoed the romantic femininity of the age.
Platinum became the preferred metal, strong enough to form the light, lace-like settings that perfectly matched the soft pastel gowns of Edwardian women. Following the establishment of De Beers Consolidated Mines Ltd. in 1888, diamonds became more widely available, allowing jewellers to combine several stone cuts within a single design.
Yet pearls remained the supreme status symbol — rarer and more valuable than diamonds at the time. Their luminous glow suited the “white-on-white” aesthetic, and many jewels combined pearls and diamonds in refined harmony.
Favoured decorative techniques included:
Invisible settings, making diamonds appear to float upon the skin.
Filigree settings, where fine threads and tiny beads of metal created lace-like designs.
Millegrain technique, a border of minute metal granules that softened edges and added shimmer.
Necklaces and Adornment
With necklines becoming lower after the conservative Victorian era, necklaces assumed new prominence in women’s fashion. Popular forms included:
Colliers de chien (dog collars) — ribbons adorned with gemstones or brooches.
Chokers — multiple strands of pearls or diamonds worn closely at the throat.
Sautoirs — long pearl or bead ropes with tasselled ends, often draped below the waist.
Lavalier necklaces — long, pendant styles with delicate drops.
Cartier introduced the double-pendant Lavalier, later known as the Négligée necklace, inspired by the French actress Ève Lavallière. Meanwhile, Boucheron produced its own signature design — a string of pearls divided by diamond rondelles, created by Paul Le Grand.
When the First World War began in 1914, precious materials such as platinum were redirected to military use, and the extravagance of Edwardian society faded into history. Thus ended the hedonistic Edwardian era, leaving behind a legacy of timeless elegance, artistry, and grace.
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand
