แฟชั่นข้ามราชสำนัก: จากชุดเข้าเฝ้าแบบพิธีการของสตรีในราชสำนักอังกฤษ สู่การปรับใช้ในราชสำนักสยามสมัยรัชกาลที่ ๖ (ตอนที่ 2/2)

แฟชั่นข้ามราชสำนัก: จากชุดเข้าเฝ้าแบบพิธีการของสตรีในราชสำนักอังกฤษ สู่การปรับใช้ในราชสำนักสยามสมัยรัชกาลที่ (ตอนที่ 2)

คอลเลกชันนี้เป็นการสร้างสรรค์ด้วยการฝึกฝนโมเดล AI Flux LoRA เพื่อสำรวจและตีความการแต่งกายสไตล์ชุดเข้าเฝ้าแบบพิธีการ (Court dress) ของสตรีในราชสำนักอังกฤษ โดยเฉพาะในช่วงทศวรรษ 1920 ได้ส่งอิทธิพลต่อเครื่องแต่งกายของสตรีในราชสำนักสยามในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) อย่างไรบ้าง และได้ถูกนำมาปรับใช้ให้สอดคล้องกับบริบทและรสนิยมของราชสำนักไทยในขณะนั้นอย่างไร

เครื่องแต่งกายเข้าเฝ้าในราชสำนักอังกฤษนั้นอยู่ภายใต้ข้อกำหนดที่เข้มงวดและละเอียดมาก ตั้งแต่สีของชุดจนถึงความยาวของผ้าคลุมไหล่ ซึ่งปรากฏอยู่ในเอกสารจาก สำนักงานลอร์ดแชมเบอร์เลน (Lord Chamberlain’s Office) ที่แนบมาด้วยในคอลเลกชันนี้

สตรีที่เข้าเฝ้าฯ จะต้องแต่งตัวเต็มยศด้วยชุดแบบพิธีการที่มีผ้าคลุมไหล่แบบลากชายยาว สวมถุงมือยาวสีขาว และประดับขนนกกระจอกเทศสามเส้นในรูปแบบ “ขนนกเจ้าชายแห่งเวลส์” (Prince of Wales’s plume) ชายผ้าคลุมไหล่ต้องมีความยาว 3 หลาโดยวัดจากบ่า และด้านหลังต้องลากพื้นไม่น้อยกว่าสิบห้านิ้ว และรายละเอียดอื่น ๆ เช่น เทียร่า ผ้าคลุมผม และขนนก ล้วนมีระเบียบชัดเจนในการจัดวาง ขนาด และวัสดุที่ต้องใช้

แม้ว่าแฟชั่นสตรีในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 จะเริ่มเปลี่ยนแปลงไป โดยเฉพาะช่วงทศวรรษ 1920 ซึ่งนิยมเส้นเอวต่ำ (Dropped Waist) และกระโปรงที่สั้นขึ้นเผยให้เห็นข้อเท้าหรือถึงระดับกลางแข้ง แต่เครื่องแต่งกายเข้าเฝ้าก็ยังคงรักษาความสง่างามและความยาวตามจารีตของราชสำนักไว้ โดยเส้นเอวอาจปรับต่ำลงได้เพียงเล็กน้อยเพื่อให้สอดคล้องกับแฟชั่นร่วมสมัย ขณะที่ความยาวของกระโปรงยังต้องคลุมข้อเท้าและคงชายลากด้านหลังไว้ การรักษาสมดุลระหว่างแฟชั่นสมัยใหม่และพิธีการอันเป็นทางการนี้เอง ที่สะท้อนให้เห็นว่าเครื่องแต่งกายเข้าเฝ้าไม่เพียงเป็นเรื่องของความงาม แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของเกียรติ ศักดิ์ศรี และบทบาททางสังคมในราชสำนักอังกฤษ

แรงบันดาลใจของคอลเลกชันนี้เริ่มต้นจากการศึกษาภาพถ่ายของพระมเหสีในรัชกาลที่ 6 สองพระองค์ ได้แก่ สมเด็จพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี และ สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา ซึ่งทั้งสองพระองค์ทรงฉลองพระองค์แบบชุดราตรีสไตล์ตะวันตกอันมีลักษณะคล้ายคลึงกับเครื่องแต่งกายเข้าเฝ้าในราชสำนักอังกฤษ โดยเฉพาะรูปถ่ายของ สมเด็จพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ที่ทรงฉลองพระองค์แบบ art deco ละมีชายผ้าลากยาวติดกับชุด และทรงประดับพระเกศาด้วยขนนกกระจอกเทศขนาดใหญ่ ซึ่งสะท้อนภาพลักษณ์ของเครื่องแต่งกายราชสำนักอังกฤษได้อย่างชัดเจน ทั้งนี้ พระองค์มิได้ทรงประดับขนนกสามเส้นหรือผ้าคลุมพระพักตร์ตามแบบอังกฤษ แสดงให้เห็นถึงการปรับใช้แบบแผนตะวันตกให้สอดคล้องกับรสนิยมของราชสำนักไทย

สีสันที่ปรากฏในรูปถ่ายของทั้งสองพระองค์ รวมถึงสายสะพายและลวดลายปักบนฉลองพระองค์ ล้วนเป็นการตีความเชิงศิลปะที่เกิดจากการลงสีภาพถ่ายขาวดำด้วยเทคโนโลยี AI ซึ่งผมได้รังสรรค์โทนสีแชมเปญและทองอ่อนให้สะท้อนถึงความสง่างามตามแบบราชสำนักไทย ควบคู่กับความหรูหราของแฟชั่นยุคอาร์ตเดโคในอังกฤษ

คอลเลกชันนี้ยังได้รับแรงบันดาลใจจากรูปถ่ายของ พระนางเธอลักษมีลาวัณ ซึ่งทรงฉลองพระองค์ในแบบผสมผสานระหว่างเสื้อตะวันตก โจงกระเบนไทย ผ้าคลุมไหล่ และเทียร่า ภาพนี้แสดงให้เห็นถึงการแต่งกายแบบ “ผสมผสาน” ที่ได้รับความนิยมในราชสำนักสยามในยุคนั้น ซึ่งจะเป็นแนวทางในการสร้างคอลเลกชันถัดไป เพื่อต่อยอดการสำรวจว่ารูปแบบแฟชั่นและพิธีการของราชสำนักสยามได้เปลี่ยนแปลงและปรับตัวอย่างไรภายใต้อิทธิพลของโลกตะวันตก

Adapting Elegance: Interpreting British Women’s Court Dress in the Siamese Royal Court during the Reign of King Rama VI (Part 2)

This AI collection explores how the elaborate traditions of British court dress—specifically as worn during the 1920s—may have influenced and been subtly adapted by the Siamese royal court during the reign of King Vajiravudh (Rama VI). Using a custom-trained LoRA model under the Flux framework, this project reimagines what court attire could have looked like for Thai noblewomen and consorts had they adopted the style of British court presentation while retaining distinct Thai sensibilities.

Court dress in Britain, especially during royal presentations at Court, followed highly regulated protocol. As shown in the included archival document from the Lord Chamberlain’s Office, women were expected to wear full gowns with long court trains (three yards from the shoulders), white gloves, and a headdress of three white ostrich plumes arranged in the style of the Prince of Wales’s feathers. The gown’s hem was required to trail behind at least fifteen inches, and veils, tiaras, and plumes were carefully prescribed in placement, length, and material.

This project began with a close study of rare historical photographs of two prominent queens of Siam: Queen Suvadhana(สมเด็จพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี) and Queen Indrasakdi Sachi (สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิ์ศจี พระวรราชชายา), both consorts of King Rama VI. Their portraits from the 1920s reveal them dressed in Western-style formal evening gowns with striking similarities to British court dress. Queen Suvadhana (สมเด็จพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี), for instance, is seen wearing a richly brocaded gown with a long cape, a tiara, and notably, a large ostrich plume—clearly evoking the British court silhouette. However, their attire omits the traditional three-feather headdress and veil, suggesting a respectful adaptation of Western formality to suit Siamese court preferences.

The Specificity of British Women’s Court Dress: Cultural Protocol, Fashion Precision, and Symbolic Power

Women’s court dress in Britain, especially as worn for presentations at court during the late 19th and early 20th centuries, was far more than a fashionable ensemble—it was a formal uniform governed by strict social codes, ceremonial meanings, and deeply rooted hierarchies. By the 1920s, although some allowances had been made for modern fabrics and silhouettes, the essential components of court dress remained regulated in minute detail, particularly for court presentations before the monarch.

Dress Structure and Silhouette

The dress was required to be floor-length with a train measuring exactly three yards (2.74 metres) from the shoulder for unmarried women. For married women, two yards was permissible. The train had to be cut as part of the dress or fastened in a prescribed way, often embellished with embroidery or appliqué. The bodice had to be low-cut and sleeveless or short-sleeved, regardless of season. Covered shoulders were not acceptable, as the revealing neckline symbolised openness and submission before the crown. The silhouette followed contemporary fashion—by the 1920s, this meant slightly raised waistlines and softer, draped skirts, yet still formal and opulent in fabric choice.

By the early 1920s, mainstream fashion had begun to favour dropped waistlines and shorter hemlines, often revealing the ankle or mid-calf. However, court dress remained deliberately more conservative. While the waistline could be lightly lowered to follow contemporary styles, it was still expected to maintain a graceful, elongated line in keeping with courtly decorum. The skirt, though occasionally slightly raised to above the ankle or mid-lower leg, was never abbreviated to the degree seen in flapper fashion. The silhouette retained a formal, trailing elegance, with trains continuing to be required for court presentations. This balance between modern fashion and ceremonial tradition underscores how court dress acted as a cultural and symbolic anchor, preserving imperial dignity while cautiously acknowledging changing tastes.

Materials and Colours

While white was traditionally required (especially for debutantes), by the 1920s married women were allowed to wear soft pastels, ivory, silver, or metallic hues. Black was only permitted during mourning, and even then, the cut and style had to remain in line with court rules. Fabrics had to be of high quality: silk satin, tulle, brocade, or velvet were typical. Embellishments included beading, lace appliqué, gold or silver embroidery, and jewelled accents, particularly on the train.

Accessories and Decorations

• Gloves: Elbow-length white gloves were mandatory and not to be removed in court.

• Headdress: The most symbolic and codified item. A three-plume ostrich feather headdress—worn in a Prince of Wales formation—was required, placed at a specific angle and often attached to a small diamond or pearl tiara or feather mount.

• Veil: A fine tulle or lace veil was worn behind the plumes, reaching to the waist or longer. The veil was to fall gracefully over the train but not obscure the face.

• Jewellery: Discreet but elegant. Pearls and diamonds were preferred, often heirlooms passed through generations.

• Bouquet and Fan (optional): Women could carry a small bouquet or decorative fan, typically matching the colour palette of the gown.

Siamese Interpretation and Visual Translation through AI

The colours used in this collection—including the sashes and embroidered details—are part of artistic interpretation, as the original photographs were black and white. Using AI-assisted colourisation and enhancement, I have reimagined their ceremonial attire in tones of champagne and gold, drawing inspiration from Thai royal aesthetics and Edwardian glamour.

The collection also draws influence from a lesser-known image of Princess Consort Lakshamilavan (พระนางเธอลักษมีลาวัณ), who is seen wearing a hybrid look that combines a Western-style blouse with a traditional pha sin (Thai wrap skirt), a royal cape, and a tiara. This fascinating fusion of Eastern and Western styles will inspire the next chapter of this creative series, which explores the diverse ways in which Thai noblewomen integrated courtly elegance from both cultures during an era of modernisation and ceremonial transformation.

Through this visual exploration, the collection aims to open a cross-cultural dialogue on fashion diplomacy, ceremonial codes, and how identity was negotiated through dress. These AI-generated portraits are not real photographs, but artistic interpretations—rooted in historical references, archival research, and fashion imagination.

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI