พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 63
พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 63
พระรูปที่ได้รับการบูรณะด้วยเทคโนโลยี AI นี้ ปรากฏเครื่องราชอิสริยาภรณ์ซึ่งพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ ได้ทรงรับพระราชทาน ดังต่อไปนี้
พุทธศักราช 2440 — เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)
พุทธศักราช 2444 — เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 2 ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก (ท.ช.)
ทั้งนี้ สันนิษฐานว่าพระรูปต้นฉบับที่ได้รับการบูรณะดังกล่าว ได้ฉายในราวพุทธศักราช 2444 เพื่อเป็นที่ระลึกในโอกาสการได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์เหล่านี้ และภายหลังในปีเดียวกัน พระองค์ยังได้ทรงรับพระราชทาน เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า) อีกด้วย
พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช ทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 63 และองค์ที่ 13 แห่งราชวงศ์ติ๋นมหาวงศ์ (21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2436 – 5 เมษายน พ.ศ. 2461) เป็นพระโอรสองค์ที่สองในพระเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 62 และทรงเป็นพระนัดดา (หลานปู่) ในสมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 57 พระองค์ทรงเป็นพระเชษฐาต่างเจ้ามารดากับเจ้ามหาพรหมสุรธาดา เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 64 ชาวเมืองน่านเรียกพระองค์โดยลำลองว่า “พระเจ้าน่าน”
พระองค์ทรงเป็นเจ้าผู้ครองนครที่ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเลื่อนพระเกียรติยศขึ้นเป็น “พระเจ้าประเทศราช”องค์ที่ 7 (18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 – 5 เมษายน พ.ศ. 2461) ในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 5) นับเป็นพระองค์แรกและพระองค์เดียวในประวัติศาสตร์น่านที่ได้รับพระอิสริยยศสูงสุดในฐานะพระเจ้านครน่าน และทรงเป็นพระเจ้าประเทศราชล้านนาองค์สุดท้าย อีกทั้งยังเป็นพระเจ้าประเทศราชล้านนาเพียงพระองค์เดียวที่ได้รับพระราชทานมหามงกุฎจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระราชสมภพและพระราชวงศ์
พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช มีพระนามเดิมว่า เจ้าสุริยะ ประสูติเมื่อวันที่ 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2374 (ขึ้น 1 ค่ำ เดือน 3 ปีเถาะ จ.ศ. 1193) เป็นพระโอรสองค์ที่สองในพระเจ้าอนันตวรฤทธิเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 62 กับแม่เจ้าสุนันทาอรรคราชเทวี (พระชายาเอก) พระองค์ทรงเป็นพระนัดดาในสมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ เจ้าผู้ครองนครน่าน องค์ที่ 57 กับแม่เจ้าขันแก้วราชเทวี (พระชายาที่ 4) ราชธิดาในเจ้าฟ้าแว่นส่อย เจ้าฟ้าเมืองเชียงแขง จึงทรงมีเชื้อสายไทลื้อทางฝ่ายพระบิดา
พระองค์มีพระเชษฐา พระอนุชา และพระขนิษฐาร่วมพระมารดา 6 พระองค์ ได้แก่
เจ้ามหาพรหม ภายหลังเป็นเจ้าอุปราชนครน่าน
เจ้าสุริยะ ภายหลังเป็นพระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช เจ้าผู้ครองนครน่าน
เจ้าสิทธิสาร ภายหลังเป็นเจ้าอุปราชนครน่าน
เจ้าบุญรังษี ภายหลังเป็นเจ้าราชบุตรนครน่าน
เจ้านางหมอกแก้ว ณ น่าน
เจ้านางคำทิพย์ ณ น่าน
พระราชกรณียกิจและพระเกียรติยศ
ตลอดรัชสมัย พระองค์ได้ทรงพัฒนานครน่านและหัวเมืองบริวารให้ก้าวทันต่อความเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองส่วนกลาง ทรงสร้างถาวรวัตถุเพื่อทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา ก่อสร้างสถานศึกษาและสถานที่ราชการต่าง ๆ อันก่อให้เกิดความผาสุกแก่ประชาชน
วันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2446 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาเลื่อนฐานันดรศักดิ์จาก เจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ เจ้านครเมืองน่าน ขึ้นเป็น พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ พระเจ้านครเมืองน่าน มีพระนามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า:
"พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช กุลเชษฐมหันต์ ไชยนันทบุร มหาราชวงษาธิบดี สุจริตจารีราชานุภาวรักษ์ วิบุลยศักดิกิตติไพศาล ภูบาลบพิตร์ สถิตย์ณนันทราชวงษ์ พระเจ้านครเมืองน่าน"
เสด็จสวรรคตและพระราชพิธีพระศพ
เมื่อ พ.ศ. 2461 พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดชฯ ประชวรพระโรคชรา อาการทรุดหนักขึ้นในเดือนมีนาคม แม้แพทย์หลวงและแพทย์ชเลยศักดิ์ถวายการรักษาอย่างเต็มกำลัง พระอาการหามีทีท่าจะคลายไม่ จนถึงวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2461 เวลา 10.50 น. พระองค์เสด็จสวรรคต ณ หอคำหลวงนครน่าน (ปัจจุบันคือพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติน่าน) สิริพระชนมายุ 87 ปี 2 เดือน 28 วัน ทรงครองนครน่านเป็นเวลา 24 ปี 1 เดือน 15 วัน
วันที่ 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2462 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 6) มีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประกอบพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ ณ วัดจังหวัดน่าน โดยโปรดพระราชทานเครื่องพระราชกุศลและเครื่องเกียรติยศต่าง ๆ แก่พระราชพิธีอย่างสมพระเกียรติ อาทิ เงินสลึง 2 ชั่ง ไตร 15 ไตร ผ้าขาว 30 ผับ ร่มกระดาษ 100 คัน รองเท้า 100 คู่ เครื่องประโคมศพ และเครื่องประกอบพระราชพิธีอื่น ๆ ครบถ้วนสมบูรณ์
King Suriyaphong Pharitdet (พระเจ้าสุริยพงษ์ผริตเดช) the 63rd Ruler of Nan
In this portrait, restored with AI technology, the royal decorations conferred upon King Suriyaphong Pharitdet are visible as follows:
1897 (B.E. 2440) — The Most Honourable Order of the Crown of Thailand, First Class: Knight Grand Cordon (ประถมาภรณ์มงกุฎไทย, ป.ม.)
1901 (B.E. 2444) — The Most Exalted Order of the White Elephant, Second Class: Knight Commander (ทวีติยาภรณ์ช้างเผือก, ท.ช.)
1901 (B.E. 2444) — The Most Illustrious Order of Chula Chom Klao, Second Class: Knight Commander (ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ, ท.จ.ว.) (Civil Division)
It is believed that the original portrait, later restored, was taken around 1901 (B.E. 2444) to commemorate the conferment of these royal decorations.
Sovereign of Nan
King Suriyaphong Pharitdet was the 63rd Ruler of Nan and the 13th sovereign of the Thinnawong Dynasty (21 February 1893 – 5 April 1918). He was the second son of King Anantaworarittidet (พระเจ้าอนันตวรฤทธิเดช), the 62nd Ruler of Nan, and the paternal grandson of Prince Atthaworapanyo (สมเด็จเจ้าฟ้าอัตถวรปัญโญ), the 57th Ruler of Nan. He was the elder half-brother of King Mahaphrom Surathada (เจ้ามหาพรหมสุรธาดา), the 64th Ruler of Nan. Among the people of Nan, he was informally referred to as “Phra Chao Nan” (พระเจ้าน่าน).
On 18 November 1903 (B.E. 2446), during the reign of King Chulalongkorn (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, Rama V), he was elevated to the dignity of Chao Prathetsarat (พระเจ้าประเทศราช), becoming the seventh and last such sovereign in the history of Lan Na. He was the first and only Ruler of Nan to be elevated to the princely dignity of King of Nan, and uniquely the only Lan Na Chao Prathetsarat to be directly invested with the Royal Crown by King Chulalongkorn.
Birth and Lineage
Originally named Chao Suriya (เจ้าสุริยะ), he was born on 2 February 1831 (B.E. 2374, 1st day of the waxing moon, 3rd lunar month, Year of the Rabbit, C.S. 1193). He was the second son of King Anantaworarittidet, the 62nd Ruler of Nan, and Mae Chao Sunantha Arrak Ratchathewi (แม่เจ้าสุนันทาอรรคราชเทวี), his principal consort.
Through his grandmother Mae Chao Khankaeo Ratchathewi (แม่เจ้าขันแก้วราชเทวี), daughter of Chao Fa Waensoi (เจ้าฟ้าแว่นส่อย), Prince of Chiang Kheng, he inherited Tai Lue lineage on his father’s side.
He had six full siblings born of the same mother:
Chao Mahaphrom, later Vice-Ruler (เจ้าอุปราช) of Nan
Chao Suriya, later King Suriyaphong Pharitdet
Chao Sithisarn, later Vice-Ruler of Nan
Chao Bunrangsri, later Prince Heir (เจ้าราชบุตร) of Nan
Princess Morkkaeo Na Nan (เจ้านางหมอกแก้ว ณ น่าน)
Princess Khamthip Na Nan (เจ้านางคำทิพย์ ณ น่าน)
Royal Works and Achievements
Throughout his reign, King Suriyaphong Pharitdet devoted himself to modernising Nan and its dependencies in line with reforms in the Siamese central administration. He sponsored the construction of Buddhist temples and monuments, established schools, and built government institutions, ensuring the welfare of his subjects.
Upon his elevation in 1903, his full titulary was inscribed upon a golden Suphanabat (พระสุพรรณบัฏ) as:
"King Suriyaphong Pharitdet, Kulachet Mahant, Chaiyanantaburi, Maharajawongsathibodi, Sucharitjari Rachanuphawarak, Vibunyasak Kittiphaisarn, Phubalanbophit, Satit Na Nantarajawong, King of Nan."
Passing and Royal Cremation
In 1918 (B.E. 2461), King Suriyaphong Pharitdet suffered from illness due to advanced age, which worsened in March despite the care of court physicians and specialist doctors. On 5 April 1918, at 10:50 a.m., he passed away at the Ho Kham Luang (หอคำหลวง) in Nan — today the Nan National Museum. He was 87 years, 2 months, and 28 days of age, having reigned over Nan for 24 years, 1 month, and 15 days.
On 20 February 1919 (B.E. 2462), King Vajiravudh (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, Rama VI) graciously commanded that a royal cremation ceremony be held at a temple in Nan Province. His Majesty bestowed royal funeral offerings and regalia appropriate to the King’s exalted dignity, including silver, monastic robes, white cloth, ceremonial parasols, footwear, musical ensembles, and full ceremonial furnishings, all carried out with the highest honours.
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO
