กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ (วังหน้า) และพระมาลาเพรชน้อย
กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ (วังหน้า) และพระมาลาเพรชน้อย
คอลเลกชันภาพที่ได้รับการบูรณะและสร้างสรรค์ขึ้นใหม่ด้วยเทคโนโลยี AI ชุดนี้ คือพระรูปของกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ (วังหน้า) และพระมาลาเพรชน้อย ประดับด้วยพระยีก่าขนนกการเวก
กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ (6 กันยายน พ.ศ. 2381 — 28 สิงหาคม พ.ศ. 2428) เป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว นับเป็นกรมพระราชวังบวรพระองค์สุดท้าย เพราะหลังจากพระองค์ทิวงคต พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดให้ยกเลิกตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคลและทรงสถาปนาตำแหน่งสยามมกุฎราชกุมารขึ้นมาแทน และพระองค์นับทรงเป็นพระภาดาฝ่ายพระบิดา (ลูกพี่ลูกน้อง)ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ เป็นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าคุณจอมมารดาเอม เมื่อวันพฤหัสบดี แรม 2 คำ เดือน 10 ตรงกับวันที่ 6 กันยายน พ.ศ. 2381[2] เมื่อแรกประสูติพระองค์มีพระอิสริยยศที่หม่อมเจ้า พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระนามว่า ยอร์ชวอชิงตัน ตามชื่อของจอร์จ วอชิงตัน ประธานาธิบดีสหรัฐคนแรก คนทั่วไปออกพระนามว่ายอด ต่อมาพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระนามให้ใหม่ว่า พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ายอดยิ่งยศ บวรราโชรสรัตนราชกุมาร และได้รับการสถาปนาเป็นพระองค์เจ้าต่างกรมที่กรมหมื่นบวรวิไชยชาญ เมื่อ พ.ศ. 2404 และได้เฉลิมพระราชมนเทียรเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
เมื่อพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคต พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ไม่ได้ทรงแต่งตั้งผู้ใดขึ้นดำรงตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล (วังหน้า) เพราะในขณะนั้นพระราชโอรสพระองค์ใหญ่ คือ เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ ยังพระชนมพรรษาเพียง 12 พรรษา ทำให้เสี่ยงต่อการถูกแย่งชิงราชบัลลังก์ ฝ่ายเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) ซึ่งถูกสงสัยมาตั้งแต่ครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวยังทรงพระชนม์ว่าคิดจะชิงราชสมบัติจึงได้เสนอให้ทรงแต่งตั้งพระองค์เจ้ายอดยิ่งเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล แต่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้แต่งตั้งพระองค์เจ้ายอดยิ่ง เป็น กรมหมื่นบวรวิไชยชาญ เมื่อ พ.ศ. 2410 แต่ไม่ได้ตั้งให้เป็นวังหน้า
ก่อนหน้าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจะสวรรคต 1 วัน ได้มีการประชุมพระญาติวงศ์และขุนนาง ที่ประชุมอันมีเจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค) เป็นประธาน ตกลงที่จะแต่งตั้งกรมหมื่นบวรวิไชยชาญเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ตามคำเสนอของพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทเวศร์วัชรินทร์ แต่เรื่องนี้ไม่เป็นมติเอกฉันท์ของที่ประชุม เพราะกรมขุนวรจักรธรานุภาพ ทรงคัดค้านว่า การแต่งตั้งผู้ดำรงตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคล นั้น ตามโบราณราชประเพณีเป็นพระราชอำนาจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ไม่ใช่เป็นหน้าที่ของที่ประชุม ซึ่งทำความไม่พอใจให้แก่เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ท่านจึงได้ย้อนถามว่า "ที่ไม่ยอมนั้น อยากจะเป็นเองหรือ" กรมขุนวรจักรธรานุภาพ จึงตอบว่า "ถ้าจะให้ยอมก็ต้องยอม" จึงเป็นอันว่าที่ประชุมเห็นสมควรที่จะแต่งตั้งกรมหมื่นบวรวิไชยชาญเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ในวันที่ 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 เป็นกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ วังหน้าองค์สุดท้ายในสมัยรัตนโกสินทร์
ในช่วงต้นรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประมาณ พ.ศ. 2417-2418 ทรงริเริ่มปฏิรูปปรับปรุงการปกครองประเทศให้ทันสมัยโดยโยงอำนาจเข้าศูนย์กลาง ทรงตั้งหอรัษฎากรพิพัฒน์ (Auditing Office ปัจจุบันคือกระทรวงการคลัง) เพื่อรวบรวมการเก็บภาษีมาอยู่ที่เดียวกัน ซึ่งกระทบกระเทือนต่อการเก็บรายได้ สร้างความไม่พอใจแก่เจ้านายและขุนนางเก่าแก่เป็นอันมาก โดยเฉพาะกรมพระราชวังบวรสถานมงคล ซึ่งเดิมมีรายได้แผ่นดินถึง 1 ใน 3 มีทหารในสังกัดถึง 2000 นาย และมีข้าราชบริพารเป็นจำนวนมาก และเกิดปฏิกิริยาโต้ตอบ มีการสะสมอาวุธ มีความขัดแย้งระหว่างวังหลวงกับวังหน้า จนเกือบจะเกิดสงครามกลางเมือง ซึ่งเรียกเหตุการณ์ขัดแย้งนี้ว่า วิกฤตการณ์วังหน้า
กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญทรงมีความรู้ภาษาอังกฤษเป็นอย่างดี และเข้าไปคบค้าสนิทสนมกับนายโทมัส น็อกซ์ กงสุลอังกฤษ ประกอบกับในสมัยนั้น จักรวรรดิบริติชคุกคามสยาม ถึงขั้นเรียกเรือรบมาปิดปากแม่น้ำ ทางวังหลวงจึงหวาดระแวง เชื่อว่ามีแผนการจะแบ่งดินแดนเป็นสามส่วนคือ ทางเหนือถึงนครเชียงใหม่ (หรืออาจจะเป็นพื้นที่ตั้งแต่ฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยาไปทางฝั่งตะวันออกของประเทศ) ให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงปกครอง พื้นที่ตั้งแต่ฝั่งตะวันออกแม่น้ำแม่กลองไปจนถึงฝั่งตะวันตกของแม่น้ำเจ้าพระยา ให้สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ปกครอง ทางใต้ตั้งแต่ฝั่งตะวันตกของแม่น้ำแม่กลองลงไป ให้กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญครอง นัยว่าเมื่อแบ่งสยามให้เล็กลงแล้วจะได้อ่อนแอ ง่ายต่อการเอาเป็นเมืองขึ้น
เหตุการณ์บาดหมางเกิดขึ้นเมื่อวันหนึ่ง เกิดระเบิดขึ้นที่ตึกดินในวังหลวง ไฟไหม้ลุกลามไปถึงพระบรมมหาราชวัง ทางวังหลวงเข้าใจว่าวังหน้าเป็นผู้วางระเบิด และไม่ส่งคนมาช่วยดับไฟ ส่วนกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ก็เสด็จหลบหนีไปอยู่ในสถานกงสุลอังกฤษไม่ยอมเสด็จออกมา เหตุการณ์ตึงเครียดนี้กินเวลาถึงสองสัปดาห์ จนกระทั่งสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์เดินทางกลับจากราชบุรี เข้ามาไกล่เกลี่ย โดยฝ่ายอังกฤษและฝรั่งเศสถือว่าเหตุการณ์ครั้งนั้นเป็นการเมืองภายในของสยาม และไม่ได้เข้ามาก้าวก่าย
กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญทิวงคต ณ พระที่นั่งบวรบริวัติ เมื่อวันศุกร์ เดือน 9 แรม 3 ค่ำ ปีระกา จุลศักราช 1247 (28 สิงหาคม พ.ศ. 2428) เวลา 23:30 น. พระชนมายุ 47 พรรษา วันต่อมาเวลาบ่าย 3 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จฯ มาพระราชทานน้ำสรงพระศพ เจ้าพนักงานเชิญพระศพมายังพระที่นั่งอิศราวินิจฉัย ประกอบพระโกศทองน้อย พระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ 50 รูปสดับปกรณ์ และพระพิธีธรรมสวดพระอภิธรรมทั้งกลางวันกลางคืน แล้วพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุท้องสนามหลวง เมื่อวันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2429 นับแต่นั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ไม่ได้ทรงแต่งตั้งผู้ใด ตำแหน่งกรมพระราชวังบวรสถานมงคลจึงหายไป จนถึงปีจอ พ.ศ. 2429 จึงทรงสถาปนาสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ เป็นสยามมกุฎราชกุมาร และยกเลิกตำแหน่งกรมพระราชวังบวรฯ ตั้งแต่นั้นมา
____________________________________
Krom Phra Ratchawang Bovorn Vichaichan (the Front Palace) together with the “Lesser Diamond Hat”
This AI-restored and reimagined image collection presents the portrait of Krom Phra Ratchawang Bovorn Vichaichan (the Front Palace) together with the “Lesser Diamond Hat,” adorned with the royal yekka plume of the garuda-bird feathers.
Krom Phra Ratchawang Bovorn Vichaichan
(6 September 1838 — 28 August 1885)
served as the Front Palace (Krom Phra Ratchawang Bovorn Sathan Mongkol) during the reign of King Chulalongkorn (Rama V). He was the last to hold this position. After his death, King Chulalongkorn abolished the institution of the Front Palace and established the title of Crown Prince of Siam, which formally replaced it. Vichaichan was King Chulalongkorn’s paternal cousin.
Vichaichan was the eldest son of King Pinklao and Chao Khun Chom Manda Aim. He was born on Thursday, the 2nd waning moon of the 10th month, corresponding to 6 September 1838. At birth, he held the rank of Mom Chao and was given the name George Washington by King Pinklao, after the first President of the United States; the general public commonly called him “Yot”. Later, King Mongkut granted him a new name and title:
Phra Chao Worawong Thoe Phra Ong Chao Yodyingyot Boworaratchorotsarattanarajkumar, and in 1861 he was elevated to Krom Muen Bovorn Vichaichan, before eventually being installed as the Front Palace during the reign of King Chulalongkorn.
The path to becoming the Front Palace
When King Pinklao passed away, King Mongkut did not immediately appoint a new Front Palace, as the Heir Apparent, Prince Chulalongkorn, was only twelve years old. Creating a Front Palace at such a moment risked future challenges to the throne. Chao Phraya Si Suriyawong (Chuang Bunnag), who had long been suspected of harbouring ambitions for the throne since Pinklao’s time, proposed that Prince Yodyingyot be appointed Front Palace. King Mongkut instead elevated him only to Krom Muen Bovorn Vichaichan in 1867, without granting him the Front Palace position.
One day before King Mongkut’s death, a meeting of royal relatives and senior officials—presided over by Chao Phraya Si Suriyawong—convened to decide whether Krom Muen Bovorn Vichaichan should be appointed Front Palace. The proposal came from Prince Thewes Wacharawin. The decision was not unanimous: Prince Wongsa Nuwat (Krom Khun Worachakrathanuphab) objected, insisting that appointing a Front Palace was solely a royal prerogative, not a matter for a council. Si Suriyawong rebuked him, asking whether he objected because he wanted the position for himself, to which the prince replied, “If required to accept, then I accept.” The meeting eventually resolved to appoint Vichaichan as Front Palace on 25 November 1868, making him the last Front Palace in the Rattanakosin era.
Reforms, tensions, and the Front Palace Crisis
In the early reign of King Chulalongkorn, around 1874–1875, major administrative reforms were introduced to modernise the kingdom by centralising power. The Auditing Office (the predecessor of today’s Ministry of Finance) was established to unify tax collection. This significantly reduced the revenues traditionally held by the Front Palace, which had formerly controlled about one-third of the kingdom’s income, maintained over 2,000 soldiers, and commanded a large retinue.
These reforms caused deep dissatisfaction among senior nobles and especially affected the Front Palace. The resulting tension led to stockpiling of weapons, mutual suspicion, and eventually a near-armed conflict between the Royal Palace and the Front Palace—later known as the
Front Palace Crisis.
Vichaichan, who was well-versed in English, maintained a close friendship with Thomas Knox, the British Consul. At the same time, the British Empire exerted pressure on Siam, even deploying warships to blockade the mouth of the Chao Phraya River. This heightened fears within the Royal Palace that Britain intended to divide Siam into three zones:
the northern region up to Chiang Mai under King Chulalongkorn,
the western central region under Chaophraya Si Suriyawong,
and the southern region under Vichaichan.
Such a partition, it was believed, would weaken Siam and ease Western domination.
The breaking point came when an explosion occurred in the gunpowder storehouse (Tuek Din) within the Grand Palace, sparking a fire. The Royal Palace suspected the Front Palace of involvement and refused to send assistance. Vichaichan in turn fled to the British Consulate and refused to return. The standoff lasted two weeks, until Chaophraya Si Suriyawong returned from Ratchaburi to mediate.
Britain and France declared the matter an internal Siamese affair and did not intervene.
Death and the end of the Front Palace institution
Vichaichan died at the Phra Thinang Boworn Borivat on Friday, the 3rd waning moon of the 9th month, Chulasakarat 1247 (28 August 1885) at 23:30, aged 47. King Chulalongkorn personally conducted the royal rites and the body was placed at Phra Thinang Isarawinitchai with fifty senior monks chanting prayers day and night. The cremation took place on 14 June 1886 at Sanam Luang.
After his death, no successor was appointed, and the title Front Palace was permanently abolished. In the Year of the Dog (1886), King Chulalongkorn instead established the title of Crown Prince of Siam, appointing Prince Maha Vajirunhis as the first holder—marking a new chapter in the system of royal succession.
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO
