ประวัติศาสตร์ของบองโด (Bandeau) และการปรับใช้ในแฟชั่นของราชสำนักสยาม

26 Aug

ต้นกำเนิดของบองโดในยุโรป

บองโด (Bandeau) คือเครื่องประดับศีรษะลักษณะคล้ายสายคาดหน้าผากหรือที่คาดผม ซึ่งมีประวัติศาสตร์ยาวนานในยุโรป เริ่มปรากฏครั้งแรกในอิตาลีสมัยกลาง และกลับมาได้รับความนิยมอีกครั้งในช่วงยุครีเจนซีและจอร์เจียน (ราว ค.ศ. 1825–1835) โดยนิยมทำเป็นเส้นเรียงอัญมณีหรือมุก คาดผ่านหน้าผาก และมัดหรือใช้กิ๊บเหน็บไว้ที่ด้านหลังของทรงผม ช่วงแรกมักใช้ริบบิ้น แต่ต่อมาก็พัฒนาเป็นการออกแบบด้วยโลหะและอัญมณีมีค่าในรูปแบบที่ใกล้เคียงกับเทียร่า (tiara)

เมื่อเข้าสู่ สมัยเอ็ดเวิร์เดียน (ราว ค.ศ. 1901–1910 หรือสมัยรัชกาลที่ ๕ ตอนปลาย) บองโดได้ถูกยกระดับให้วิจิตรบรรจงยิ่งขึ้น คาร์เทียร์ (Cartier) และบุชเชอรอง (Boucheron) ต่างผลิตบองโดประดับเพชรและมุกในรูปแบบที่อ่อนช้อยคล้ายโบ ริบบิ้น หรือมาลัยดอกไม้ สอดคล้องกับลักษณะของเครื่องประดับสไตล์เอ็ดเวิร์เดียนที่เน้นความอ่อนหวานและพลิ้วไหว ซึ่งได้รับอิทธิพลจากศิลปะอาร์ตนูโว (Art Nouveau) แม้ว่าในช่วงแรกบองโดมักจะยังไม่โดดเด่นเทียบเทียร่า แต่ภายหลังในสมัย อาร์ตเดโค (ทศวรรษ 1920 สมัยรัชกาลที่ ๖) บองโดได้กลายเป็นสัญลักษณ์แฟชั่นของยุคสมัยนั้น

บองโดในสยาม: จากอิทธิพลยุโรปสู่ราชสำนักสยาม

บองโดเริ่มเข้าสู่ ราชสำนักสยาม ในช่วงปลายรัชกาลที่ ๕ (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, ครองราชย์ พ.ศ. ๒๔๑๑–๒๔๕๓) และเป็นที่นิยมอย่างมากในสมัย รัชกาลที่ ๖ (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, พ.ศ. ๒๔๕๓–๒๔๖๘) เมื่อสตรีชั้นสูงทั้งเจ้านายฝ่ายใน พระภรรยาเจ้า และสตรีชั้นสูงในราชสำนัก เริ่มรับแบบการแต่งกายแบบตะวันตกสำหรับงานพระราชพิธีและงานสังคมชั้นสูง เพื่อสะท้อนถึงความเป็นสมัยใหม่ของสยามและการมีส่วนร่วมในวัฒนธรรมสากล

บองโดในราชสำนักสยามมักปรากฏร่วมกับ ทรงผมเอ็ดเวิร์เดียน อย่างเช่นการเกล้าผมสูงและมวยผมด้านหลังศีรษะ ซึ่งเหมาะแก่การคาดบองโด มีทั้งแบบที่ทำจากอัญมณีหรือมุกที่เรียบหรู หรือแบบผ้าซาตินหรือผ้าลูกไม้ เพื่อเสริมให้เข้ากับ เสื้อผ้าลูกไม้หรือเสื้อผ้าแพรคอต่ำและแบบแขนสามส่วน ซึ่งเป็นแฟชั่นนิยมของสตรีชั้นสูงในยุคนั้น พร้อมทั้งเครื่องประดับแบบตะวันตก เช่น ช็อกเกอร์ สร้อยมุกยาว และเข็มกลัด

ภาพถ่ายที่ได้รับการบูรณะด้วย AI จากสมัย รัชกาลที่ ๖ แสดงให้เห็นสตรีชั้นสูงในราชสำนักสวมบองโดประดับเพชร มุก หรืออัญมณีอย่างสง่างาม เข้าคู่กับเสื้อลูกไม้ และเครื่องประดับจากยุโรปที่มีลักษณะเป็นโบ และมาลัยดอกไม้ ทำให้เห็นถึงการผสมผสานของความหรูหราสไตล์เอ็ดเวิร์เดียนกับรสนิยมสยามได้อย่างลงตัว

ความต่อเนื่องสู่ทศวรรษ 1920 และสมัยรัชกาลที่ ๗

ความนิยมในบองโดมิได้สิ้นสุดลงพร้อมสมัยเอ็ดเวิร์เดียน ตรงกันข้าม ในทศวรรษ 1920 บองโดกลับกลายเป็นแฟชั่นที่โดดเด่นอย่างยิ่งในยุคอาร์ตเดโค และยังคงได้รับความนิยมในสยามด้วย จากที่เคยใช้คู่กับผมเกล้าสูงในสมัยก่อน บองโดกลับเข้ากันได้อย่างลงตัวกับ ทรงผมบ็อบสั้น ซึ่งเริ่มเป็นที่นิยมในหมู่เจ้านายสตรีและสตรีชั้นสูงในช่วงรัชกสลที่ ๖ ตอนปลาย ต่แเนื่องไปจนถึงสมัย รัชกาลที่ ๗ ตอนต้น (พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว, พ.ศ. ๒๔๖๘–๒๔๗๗)

บองโด เครื่องประดับ และความเป็นสมัยใหม่ของสยาม

บองโดมิได้เป็นเพียงเครื่องประดับศีรษะ แต่ยังเป็น สัญลักษณ์ของความทันสมัย ความเป็นสากล และสถานะทางสังคม ในภาพถ่ายของเจ้านายฝ่ายในและพระภรรยาเจ้า บองโดปรากฏควบคู่กับช็อกเกอร์ สร้อยมุกยาว และเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่าง ๆ แสดงให้เห็นถึงการผสมผสานระหว่างความสง่างามแบบสยามกับแฟชั่นแบบสากล

ภาพถ่ายที่ผ่านการบูรณะด้วย AI ในชุดนี้ จึงสะท้อนถึงช่วงหัวเลี้ยวหัวต่อของแฟชั่นสตรีในสยามได้อย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นเสื้อลูกไม้คอต่ำ เสื้อลูกไม้แบบตะวันตก เครื่องประดับสไตล์เอ็ดเวิร์เดียน และบองโดที่คาดศีรษะ ล้วนสะท้อนความต่อเนื่องของแฟชั่นจากความอ่อนช้อยของปลายศตวรรษที่ 19 ไปสู่ความโมเดิร์นของทศวรรษ 1920 ได้อย่างงดงาม

The History of the Bandeau and Its Adoption in Siamese Court Fashion

European Origins of the Bandeau

The bandeau, an ornamental headband worn across the forehead or crown of the head, has deep roots in European fashion. It first appeared in medieval Italy and re-emerged during the Regency and Georgian periods, particularly between 1825–1835, when narrow gem- or pearl-studded bands were favoured by fashionable ladies. Initially secured with ribbons, these bands evolved into more elaborate structures in precious metals, becoming a simplified counterpart to the tiara.
By the Edwardian period (c. 1901–1910), the bandeau reached new levels of refinement. Jewel houses such as Cartier and Boucheron crafted delicate diamond and pearl bandeaux, often styled as ribbons, bows, or floral garlands. These designs aligned perfectly with the ethereal femininity of Edwardian jewellery, which emphasised grace, lightness, and the influence of nature and Art Nouveau. Bandeaux were sometimes paired with feather aigrettes, but they only surpassed the tiara in popularity during the 1920s Art Deco era, when short bobs and sleek silhouettes made them the ultimate modern accessory.

The Bandeau in Siam: From Edwardian Influence to the Court of Siam

The adoption of the bandeau into Siamese royal and aristocratic circles began in the late reign of King Chulalongkorn (Rama V, r. 1868–1910) and blossomed during the reign of King Vajiravudh (Rama VI, r. 1910–1925). By this time, members of the Siamese inner court—princesses, royal consorts, and high-ranking noblewomen—were increasingly adopting Western dress codes for formal occasions, both as a reflection of Siam’s modernisation and as a diplomatic statement of cultural sophistication.

In Siam, the bandeau was introduced alongside Edwardian hairstyles, particularly the upswept coiffure and high chignon. These styles created the ideal foundation for a narrow, jewelled headband to rest gracefully across the crown or forehead. The bandeau harmonised with the low-neck lace or satin blouses favoured by court ladies, often richly embroidered and paired with European-inspired jewels such as chokers, long pearl sautoirs, and brooches.

Restored photographs from the Rama VI period show Siamese princesses and noblewomen adopting this fashion with striking elegance. Jewelled bandeaux—whether composed of diamonds, pearls, or gemstones—were worn with lace blouses, delicate satin gowns, and court ensembles. The influence of European jewellery houses can be traced in the floral motifs, bow-shaped ornaments, and garland designs of these headpieces. Siamese court fashion thus merged the grandeur of Edwardian femininity with local traditions of courtly attire and jewellery display.

Continuity into the 1920s and Rama VII Period

The popularity of the bandeau did not end with the Edwardian decade. As global fashion transitioned into the 1920s, the bandeau became a defining accessory of the Art Deco flapper era. In Siam, too, this trend persisted. While Edwardian bandeaux had been paired with high chignons, by the 1920s they complemented the short bobbed hairstyles increasingly adopted by younger royal women during the early reign of King Prajadhipok (Rama VII, r. 1925–1935). This stylistic continuity highlights how Siamese aristocratic women remained at the forefront of international fashion trends, adapting them to local sensibilities.

Bandeau, Jewellery, and Siamese Modernity

The bandeau’s adoption by Siamese court ladies was more than a matter of aesthetics—it symbolised modernity, cosmopolitanism, and status. In portraits of princesses and royal consorts, the jewelled bandeau stands alongside Edwardian chokers, layered pearl necklaces, and ornate brooches. These images reflect the fusion of Siamese royal elegance with the international language of fashion diplomacy, signalling Siam’s place within the global aristocratic milieu.

The restored AI photographs you have assembled capture this transitional moment in Siamese fashion history: delicate lace blouses with lowered necklines, Edwardian-inspired jewellery with bows and garlands, and jewelled bandeaux worn atop carefully styled hair. These portraits embody the graceful passage from late Edwardian refinement into the youthful modernity of the 1920s, preserving a crucial chapter in Siamese visual and cultural history.

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO