แฟชั่นสไตล์อาร์ตเดโคในนครลำปาง ในสมัยรัชกาลที่ 6 ตอนปลาย ถึงรัชกาลที่ 7 ตอนต้น (ยุค 1920s)

5 Sept

คอลเลกชันภาพจาก AI ชุดนี้สร้างสรรค์ขึ้นด้วยเทคโนโลยีสมัยใหม่ Nano-banana โดยอ้างอิงภาพถ่ายเก่าในด้านทรงผม เสื้อผ้า ผ้าซิ่น และฉากหลัง เพื่อนำมาผสมผสานจนเกิดเป็นภาพแฟชั่นที่สะท้อนบรรยากาศของนครลำปางในทศวรรษ 1920 ซึ่งเป็นทศวรรษที่เชื่อมระหว่างสมัยช่วงปลายรัชกาลที่ 6 (พ.ศ. 2453–2468) ถึงต้นรัชกาลที่ 7 (พ.ศ. 2468–2477) บรรยากาศของแฟชั่นสไตล์อาร์ตเดโคที่แพร่เข้าสู่สยามในเวลานี้ ได้เดินทางมาถึงหัวเมืองเหนือ พร้อมกับความเจริญที่เข้ามาถึงลำปาง เมืองที่รถไฟสายเหนือมาถึงเป็นแห่งแรกในภูมิภาค เมืองเขลางค์นครได้กลายเป็นศูนย์กลางความเจริญแห่งล้านนา

ความรุ่งเรืองของลำปางในฐานะเมืองสำคัญแห่งล้านนา ไม่ได้เกิดขึ้นอย่างบังเอิญ แต่มีรากฐานจากตระกูลผู้ปกครองที่แข็งแกร่ง คือ ราชวงศ์เจ้าเจ็ดตน “ทิพย์จักร” หรือ “เจ้าเจ็ดตน” ซึ่งสืบสายมาจาก เจ้าพ่อทิพย์ช้าง ผู้ที่ได้รับการยกย่องให้เป็นปฐมกษัตริย์แห่งลำปางในฐานะ พระญาสุลวลือไชย และสายสกุลของท่านได้แผ่ขยายออกไปปกครองนครสำคัญของล้านนา ได้แก่ ลำปาง เชียงใหม่ และลำพูน ต่อมาเมื่อสยามเริ่มฟื้นตัวในสมัยกรุงธนบุรี เจ้ากาวิละ (หนึ่งในเชื้อสายเจ็ดตน) ได้ร่วมมือกับพระเจ้าตากสินมหาราชในการขับไล่พม่าออกจากล้านนา นำมาซึ่งการฟื้นฟูเชียงใหม่และการสร้างความสัมพันธ์ระหว่างล้านนากับสยาม ดังนั้น “ตระกูล ณ ลำปาง” จึงไม่เพียงเป็นผู้ปกครอง แต่ยังเป็น เสาหลักทางการเมืองและวัฒนธรรม ที่ทำให้ลำปางกลายเป็นเมืองที่มีเอกลักษณ์เฉพาะและคงความสำคัญในฐานะศูนย์กลางของล้านนา

เมื่อเข้าสู่คริสต์ศตวรรษที่ 20 ลำปางกลายเป็นเมืองศูนย์กลางอุตสาหกรรมไม้สัก บริษัทค้าไม้จากต่างประเทศ โดยเฉพาะอังกฤษ เข้ามาตั้งสำนักงานและทำการค้าในพื้นที่ การส่งออกไม้สักสร้างความมั่งคั่งมหาศาล และทำให้เมืองนี้กลายเป็นที่รวมของพ่อค้า ขุนนาง และชาวต่างชาติ

การมาถึงของ ทางรถไฟสายเหนือ ซึ่งสิ้นสุดที่สถานีรถไฟนครลำปางใน ในสมัยรัชกาลที่ ๖ เมื่อปี พ.ศ. 2459 เป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญ ไม่เพียงแต่อำนวยความสะดวกด้านการค้า แต่ยังทำให้ลำปางกลายเป็นศูนย์กลางการคมนาคม ผู้คนจากกรุงเทพฯ และต่างประเทศสามารถเดินทางมาถึงได้โดยตรง พร้อมนำวัฒนธรรมและแฟชั่นสมัยใหม่เข้ามาสู่เมือง

เมื่อก้าวสู่คริสต์ศตวรรษที่ 20 ลำปางก็แปรเปลี่ยนอีกครั้งจากนครกึ่งอิสระเป็นศูนย์กลางเศรษฐกิจด้วย อุตสาหกรรมไม้สักบริษัทค้าไม้จากยุโรป โดยเฉพาะอังกฤษ เข้ามาตั้งสำนักงานและสร้างความมั่งคั่งให้กับเมือง การมาถึงของ ทางรถไฟสายเหนือเมื่อ พ.ศ. 2459 (ค.ศ. 1916) ยิ่งเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญ เพราะลำปางกลายเป็นปลายทางของรถไฟก่อนจะต่อไปเชียงใหม่ใน พ.ศ. 2464 (ค.ศ. 1921) รถไฟนำทั้งสินค้า การค้า ความคิดสมัยใหม่ และแฟชั่นจากกรุงเทพฯ และต่างประเทศมาสู่ล้านนาโดยตรง

หนึ่งในบุคคลสำคัญที่สุดของลำปางในช่วงนี้คือ เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิต เจ้านครลำปางองค์ที่ 13 แห่งราชวงศ์ทิพย์จักร (ครองนคร พ.ศ. 2441–2465) พระองค์ทรงพัฒนานครในหลายด้าน โดยเฉพาะการศึกษา พระพุทธศาสนา และสาธารณประโยชน์

เจ้าบุญวาทย์วงษ์มานิตทรงเล็งเห็นว่า การศึกษาที่มีอยู่ในวัดไม่เพียงพอต่อการพัฒนาบ้านเมือง จึงเป็นผู้ริเริ่มนำระบบโรงเรียนแบบสมัยใหม่เข้ามาในลำปางเมื่อ พ.ศ. 2447 และต่อมาได้สละราชทรัพย์ซื้ออาคารเพื่อสร้าง โรงเรียนบุญวาทย์วิทยาลัย โดยมีพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จเปิดอย่างเป็นทางการใน พ.ศ. 2448 การสนับสนุนเช่นนี้ทำให้ลำปางกลายเป็นเมืองการศึกษาที่สำคัญของภาคเหนือ พระองค์ยังได้รับพระราชทานนามสกุล “ณ ลำปาง” ใน พ.ศ. 2457 ซึ่งตอกย้ำสถานะของสายราชตระกูลนี้ว่าเป็นหนึ่งในตระกูลผู้ปกครองที่สำคัญของล้านนา

แฟชั่นสไตล์ Art Deco ในสยามเริ่มปรากฏชัดเจนตั้งแต่ทศวรรษ 1920s ในสมะยรัชกาลที่ 6 ตอนปลาย และเบ่งบานอย่างเต็มที่ในรัชกาลที่ 7 (พ.ศ. 2468–2477) ตอนต้น

แฟชั่นสไตล์นี้เป็นที่แพร่หลายในนครลำปาง โดยมีหลักฐานจากภาพถ่ายของครอบครัวเจ้าผู้ครองนคร และคหบดีสำคัญของลำปาง เสื้อผ้าในยุคนี้เป็นเสื้อทรงตรงเอวตำ่ และนิยมใส่กับผ้าซื่นที่ตีนซิ่นสูงขึ้นไปอยู่ในระดับกลางหน้าแข็ง ซึ่งเป็นความยาวกระโปรงตามสมัยนิยมจากโลกตะวันตก และมักจะนิยมสวมถุงน่องและร้องเท้าแบบ t-bar หรือ Mary Jane ส่วนเครื่องประดับ มักจะสวมสร้อยไข่มุกยาวหลายชิ้นด้วยกัน และทรงผมแบบลอนเปียก ดังนั้นแฟชั่นอาร์ตเดโคในนครลำปางจึงมิใช่เพียงแฟชั่นตามสมัยนิยม แต่เป็นภาพสะท้อนของการเดินทางของความเจริญสู่หัวเมืองเหนือ

Art Deco Fashion in Lampang from Late Rama VI to Early Rama VII (1920s)

This AI-generated collection was created with advanced Nano-banana technology, drawing upon historical photographs of hairstyles, clothing, phasin textiles, and architectural backdrops. Together, they form a recreation of the fashion atmosphere of Lampang in the 1920s—a decade bridging the late reign of King Vajiravudh (Rama VI, 1910–1925) and the early reign of King Prajadhipok (Rama VII, 1925–1935). During this time, Art Deco fashion spread into Siam and reached the northern provinces alongside the tide of modernisation that arrived in Lampang, the first city in the region to be connected by the Northern Railway. Known historically as Khelang Nakhon, Lampang emerged as a centre of prosperity and modern culture in Lanna.

Lampang’s rise as one of the foremost cities of Lanna was no coincidence. It was rooted in the strength of its ruling dynasty, the Chet Ton Dynasty or “Seven Princes,” descended from Chao Thip Chang, who was elevated as Lampang’s first monarch under the name Phra Chaiya Sura Luechai. His lineage expanded to govern the key Lanna cities of Lampang, Chiang Mai, and Lamphun. Later, when Siam was resurgent under King Taksin of Thonburi, Chao Kawila—himself a descendant of the Seven Princes—joined forces with King Taksin to drive the Burmese out of Lanna. This led to the restoration of Chiang Mai and a strengthened relationship between Lanna and Siam. For this reason, the Na Lampang family was not only a line of local rulers but also a political and cultural pillar, giving Lampang a distinctive identity and ensuring its centrality within the Lanna region.

By the early twentieth century, Lampang had transformed into a hub of the teak industry. International companies, particularly British firms, established offices and concessions in the area. The export of teak generated immense wealth, attracting merchants, officials, and foreigners to the city, and reshaping its social and economic landscape.

The arrival of the Northern Railway, which reached Lampang in 1916 (B.E. 2459), marked a decisive turning point. Initially the northern terminus until the line was extended to Chiang Mai in 1921, the railway not only facilitated trade but also made Lampang a transport hub. For the first time, people from Bangkok and abroad could travel directly to Lampang, bringing with them modern culture and fashion.

One of the most significant figures in this period was Chao Boonyawat Wongmanit, the 13th ruler of Lampang from the Chet Ton Dynasty (r. 1898–1922). He guided the city’s development in multiple areas, particularly education, religion, and public welfare. Recognising that monastic education alone could not meet the needs of a changing world, he introduced the first formal schools in Lampang in 1904 and later donated his own funds to purchase property for the establishment of Boonyawat Wittayalai School, which was officially opened in 1905 by Crown Prince Vajiravudh (later Rama VI). His support for education made Lampang a key centre of learning in the North. In 1914, he and his descendants were granted the surname Na Lampang, affirming the dynasty’s status as one of the leading aristocratic families of Lanna.

Art Deco fashion began to take root in Siam during the late Rama VI period, becoming fully established in the early years of Rama VII (1925–1935). In Lampang, this style gained popularity among the aristocracy and wealthy elites, as seen in surviving photographs of ruling families and prominent merchants. The clothing of the period featured straight-cut dresses with low waists, often paired with phasin in which the jok (supplementary weft pattern) rose higher towards the middle of the shin—mirroring the shorter skirt lengths fashionable in the West. Stockings and shoes, such as T-bar or Mary Jane styles, were commonly worn, accompanied by long multi-strand pearl necklaces. Hairstyles followed the modern trend of wet-look waves.

Thus, Art Deco fashion in Lampang was more than a passing trend. It was the visual expression of a city at the crossroads of tradition and modernity: a northern centre historically tied to the Chet Ton Dynasty, enriched by the teak trade, connected by the railway, modernised through education, and stylishly transformed by the cosmopolitan elegance of the 1920s.

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO#digitalfashion