สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี
คอลเลกชันภาพที่ได้รับการบูรณะด้วยเทคโนโลยี AI ชุดนี้ คือพระฉายาลักษณ์ของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในขณะที่ทรงพระอิสริยศ “หม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี พระชายา” ก่อนการเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระราชประวัติ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 มีพระนามเดิมว่า “หม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี สวัสดิวัตน์” พระราชสมภพในเวลาย่ำรุ่งของวันอังคารที่ 20 ธันวาคม พ.ศ. 2447 เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ และพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าหญิงอาภาพรรณี (หม่อมเจ้าอาภาพรรณี คัคณางค์) โดยพระนามที่ได้รับ คือ “รำไพพรรณี” (บางครั้งสะกดว่า “รำไภพรรณี”) บ่งบอกอยู่ในทีถึงกาลเวลารุ่งอรุณที่ประสูติ และมีพระนามลำลองซึ่งเรียกขานกันในหมู่เจ้านายและผู้ใกล้ชิดว่า “ท่านหญิงนา” โดยเล่าเปรียบเสมือนคำพยากรณ์กลาย ๆ ว่า เมื่อทรงเจริญพระชันษาจักประทับอยู่ใกล้ชิดกับชาวไร่ชาวนา
“หม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี” ทรงเป็นพระธิดาองค์แรกในพระมารดา พระองค์มีพระเชษฐา พระเชษฐภคินี พระอนุชา และพระขนิษฐา ร่วมพระมารดาจำนวน 5 พระองค์ และร่วมพระบิดารวม 46 พระองค์ โดยแรกเริ่มเดิมทีท่านหญิงนาประทับอนู่ ณ สถานที่ประสูติ คือ วังปทุมวัน วังส่วนพระองค์ของพระบิดา (สถาบันเทคโนโลยีราชมงคล วิทยาลัยเขตปทุมวัน ในปัจจุบัน) โดยที่สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ พระบิดาของพระองค์นั้นเป็นเชื้อพระวงศ์ต้นราชสกุล “สวัสดิวัตน์”
ร่มพระบารมี “สมเด็จป้า”
เมื่อพระชันษาได้ 2 ปี พระบิดาทรงนำไปถวายตัวแด่สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 5 ผู้ทรงเป็น “สมเด็จป้า” ซึ่งขณะนั้นเสด็จประทับอยู่ ณ พระตำหนักสวนสี่ฤดู พระราชวังดุสิต สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงใฝ่พระราชหฤทัยในการศึกษาเป็นอย่างยิ่ง ทรงกวดขันพระนัดดาทั้งการอ่าน พูด และเขียน ทรงอบรมให้วิชาความรู้ต่าง ๆ ทั้งขนบธรรมเนียมประเพณีแห่งราชสำนัก และทรงส่งเสริมให้ได้ทรงศึกษาวิทยาการสมัยใหม่แก่พระนัดดาทุกพระองค์
ต่อมาหม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณีตามเสด็จฯ สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ไปประทับ ณ พระบรมมหาราชวัง ระหว่างพระราชพิธีพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จนกระทั่งเมื่อมีพระชันษา 6 ปี ใน พ.ศ. 2455 สมเด็จพระศรีพัชรินทรา บรมราชินีนาถ ทรงโปรดให้เสด็จไปทรงศึกษาที่โรงเรียนราชินี เมื่อหม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณีตามเสด็จฯ ไปประทับ ณ วังพญาไท ซึ่งตั้งอยู่ไกลจากโรงเรียนราชินี จึงโปรดให้พระอาจารย์มาถวายพระอักษรที่พระตำหนักในวังพญาไทแทน เมื่อถึงเวลาสอบไล่จึงจะเสด็จไปสอบที่โรงเรียนราชินี นอกจากการศึกษาในทางวิชาการแล้ว สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ทรงเรียนรู้งานหัตถศิลป์ที่สืบทอดกันมาในราชสำนัก ทรงอบรมบ่มเพาะพระอุปนิสัยอย่างเข้มงวดด้วย และเมื่อหม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณีมีพระชันษา 11 ปี ก็ได้รับพระกรุณามหาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ทรงประกอบพิธีเกษากันต์ตามโบราณราชประเพณี ในวันที่ 21 มีนาคม พ.ศ. 2457
พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7
เมื่อสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนสุโขทัยธรรมราชา พระราชโอรสองค์เล็กในสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ ทรงสำเร็จการศึกษาจากประเทศอังกฤษแล้ว ทรงเข้ารับราชการทหารประจำกรมทหารปืนใหญ่ที่ 1 ได้เสด็จมาเฝ้าฯ สมเด็จพระบรมราชชนนีอยู่เสมอ จึงทรงได้พบปะพระนัดดาของสมเด็จแม่หลายพระองค์รวมทั้งหม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี
ทรงต้องอัธยาศัยในหม่อมเจ้ารำไพพรรณีจนบังเกิดมีพระราชหฤทัยรักใครผูกพัน จึงมีพระราชหัตถเลขากราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตอภิเษกสมรสกับหม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี เมื่อพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานพระบรมราชานุญาตแล้ว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าให้ประกอบพิธีอภิเษกสมรสพระราชทาน ณ พระที่นั่งวโรภาษพิมาน พระราชวังบางปะอิน ในวันจันทร์ที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2461 เมื่ออภิเษกสมรสแล้วทั้ง 2 พระองค์เสด็จฯ ไปประทับที่ “วังศุโขทัย” ซึ่งสร้างขึ้นใหม่บนที่พระราชทานริมคลองสามเสน
ต่อมาสมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าประชาธิปกศักดิเดชน์ กรมขุนสุโขทัยธรรมาราชานั้นต้องเสด็จขึ้นเถลิงถวัลยราชสมบัติสืบต่อจากสมเด็จพระบรมเชษฐาธิราชเป็น “พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว” เป็นเหตุให้ทรงเปลี่ยนพระอิสริยยศพระชายาจาก “หม่อมเจ้าหญิงรำไพพรรณี พระชายา” เป็นพระอัครมเหสี “สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี” ผ่านพระราชพิธีอันสำคัญ คือ การสถาปนา “สมเด็จพระบรมราชินี” ครั้งแรกในสยาม
และเป็นที่ประจักษ์ว่า พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวมีพระภรรยาเจ้าเพียงพระองค์เดียว และทรงยกย่องสมเด็จพระบรมราชินีไว้ในพระราชสถานะ “เอกอัครมเหสี” และทรงร่วมทุกข์สุขเคียงพระองค์พระบรมราชสวามีเป็นระยะเวลากว่า 23 ปี
บั้นปลายพระชนม์ชีพ
ภายหลังพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินียังประทับที่พระตำหนักคอมพ์ตัน ประเทศอังกฤษต่อไป และเสด็จนิวัติสู่ประเทศไทยตามคำกราบเชิญของคณะรัฐบาลที่ได้มีหนังสือกราบบังคมทูลอัญเชิญเสด็จฯ ทั้งนี้พระองค์ทรงเสด็จกลับฯ พร้อมอัญเชิญพระบรมอัฐิของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวกลับมาประเทศไทยพร้อมกัน เมื่อวันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2492
เมื่อเสด็จนิวัติประเทศไทย สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ประทับที่วังสระปทุม และทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจอย่างต่อเนื่อง ทรงแทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรด้วยในหลายโอกาส รวมทั้งเสด็จพระราชดำเนินร่วมงานพระราชพิธีสำคัญ ๆ นอกจากนี้ได้เสด็จฯ ไปประทับ ณ สวนบ้านแก้ว จังหวัดจันทบุรี ทรงใช้เวลาส่วนใหญ่พัฒนาพื้นที่ให้เป็นสวนเกษตร เรียกได้ว่าทรงเป็นนักพัฒนาการเกษตร นอกจากนี้ยังทรงเป็นนักพัฒนางานหัตถกรรม ทรงศึกษาเรียนรู้เทคนิคใหม่ ๆ การออกแบบที่ทันสมัย จนทำให้เสื่อจันทบูรณ์ เป็นหัตกรรมที่รู้จักกันแพร่หลายในนามผลิตภัณฑ์ “เสื่อสมเด็จ” ทรงเผยแพร่องค์ความรู้สู่ชุมชนทำให้รูปแบบผลิตภัณฑ์หลากหลายตรงกับความต้องการใช้งาน
เมื่อสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีมีพระชนมายุสูงขึ้น มิได้เสด็จฯ ไปประทับที่สวนบ้านแก้วแล้ว จึงโปรดเกล้าฯ ให้ขายในราคาถูกแก่กระทรวงศึกษาธิการ ให้เป็นที่ตั้งวิทยาลัยครูรำไพพรรณี ในปัจจุบันคือ มหาวิทยาลัยราชภัฏรำไพพรรณี ซึ่งยังคงอนุรักษ์สวนบ้านแก้วเป็นแหล่งเรียนรู้พระราชประวัติและพระราชกรณียกิจ
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ทรงรำลึกถึงพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าอยู่หัวเสมอ พระองค์พระราชทานเงินสร้างอาคารโรงพยาบาลทรงอุปถัมภ์เพื่อยกระดับและพัฒนาโรงพยาบาลจันทบุรีให้สามารถรับใช้ประชาชนจันทบุรีและจังหวัดใกล้เคียง ด้วยเหตุนี้โรงพยาบาลจึงได้รับพระราชทานนามใหม่ว่า “โรงพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี”
เสด็จสู่สวรรคาลัย
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี สวรรคตด้วยพระหทัยวาย ณ วังศุโขทัย ในวันอังคารที่ 22 พฤษภาคม พ.ศ. 2527 ในห้องพระบรรทม ณ ตำหนักใหญ่วังศุโขทัย สถานที่ซึ่งทรงเริ่มชีวิตคู่พระบารมีพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว สิริพระชนมพรรษา 75 ปี 5 เดือน 2 วัน หลังจากนั้นพระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐานพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินีในรัชกาลที่ 7 ณ พระที่นั่งดุสิตปราสาทพระบรมมหาราชวัง ถวายพระเกียรติยศตามราชประเพณี และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีถวายพระเพลิงพระบรมศพสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 ณ พระเมรุมาศท้องสนามหลวง เมื่อวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2529
ผู้เรียบเรียง
ดวงรัตน์ ดีขั้ว บรรณารักษ์ สำนักบรรณสารสนเทศ มสธ.
บทความต้นฉบับ https://library.stou.ac.th/2023/12/queen-rambhai-barni-biography/
_________________
Her Majesty Queen Rambai Barni, Queen Consort of King Rama VII
This AI-restored image collection presents the portrait of Her Majesty Queen Rambai Barni, Queen Consort of King Rama VII, taken when she still held the title “Mom Chao Ying Rambai Barni, Royal Consort,” prior to the accession of His Majesty King Prajadhipok to the throne.
Biography of Her Majesty Queen Rambai Barni, Queen Consort in the Reign of King Rama VII
Her Majesty Queen Rambai Barni, Queen Consort of King Rama VII, was born “Mom Chao Ying Rambai Barni Svastivatana.” She was born at dawn on Tuesday, 20 December 1904, the daughter of Prince Svasti Sobhana, the Prince Svastivatana Visishtha, and Princess Abhapannyā (Mom Chao Abhapannyā Kakkarāng).
Her given name, Rambai Barni (sometimes spelled Rambhai Phanni), alluded subtly to the early-morning hour of her birth. Her family nickname, “Than Ying Na,” was affectionately used among relatives and close companions, and was often said to hint prophetically that she would one day live closely amongst farmers and rural folk.
Mom Chao Ying Rambai Barni was the first daughter of her mother. She had five siblings of the same mother and a total of forty-six siblings of the same father. She first resided at her birthplace, Pathumwan Palace—the private residence of her father, which is now the site of the Rajamangala University of Technology, Pathumwan Campus. Her father, Prince Svasti Sobhana, was the progenitor of the Svastivatana royal house.
Under the Protection of “Somdet Pa”
At the age of two, her father presented her to Queen Sri Bajarindra, the Queen Mother (wife of King Chulalongkorn), who was known within the royal family as “Somdet Pa.” At the time, the Queen Mother resided at Suan Si Ruedu Palace in Dusit Palace.
Queen Sri Bajarindra placed great emphasis on education and was strict with her nieces and nephews, ensuring proficiency in reading, speaking, and writing, as well as imparting the customs and etiquette of the royal court. She also encouraged the study of modern knowledge and sciences.
Later, Mom Chao Ying Rambhai Barni accompanied the Queen Mother to reside at the Grand Palace during the funeral rites of King Chulalongkorn. When she turned six, in 1912, the Queen Mother enrolled her at Rajini School. However, when they later moved to Phya Thai Palace, which was far from Rajini School, tutors were appointed to teach her privately at the palace, and she only travelled to the school for examinations.
Aside from academic studies, the Queen Mother ensured that she learned traditional court handicrafts and cultivated a disciplined and refined character. At age eleven, she received the great honour of undergoing the traditional Kesa-kant Ceremony (hair-cutting rite) bestowed by King Vajiravudh on 21 March 1914.
Queen Consort of King Rama VII
When Prince Prajadhipok Sakdidej, Prince of Sukhothai, the youngest son of the Queen Mother, returned from his studies in England and began military service in the 1st Artillery Regiment, he frequently visited his mother. It was during these occasions that he came to know her nieces, including Mom Chao Ying Rambai Barni.
The Prince was impressed by her gentle disposition, and affection soon developed. He sought royal permission from King Vajiravudh to marry her. After receiving approval, their royal wedding was held at Vorophat Phiman Throne Hall, Bang Pa-In Palace, on Monday, 26 August 1918.
After the wedding, the couple took up residence at Sukhothai Palace, newly constructed on land granted along Khlong Samsen.
In due course, Prince Prajadhipok ascended the throne as King Prajadhipok (Rama VII) upon the passing of his elder brother. His consort was elevated from “Mom Chao Ying Rambai Barni, Royal Consort” to Her Majesty Queen Rambai Barni, Queen Consort, marking the first formal investiture of the title “Queen Consort” in Siam.
It became well acknowledged that King Prajadhipok had only one consort throughout his life, and he held Her Majesty in the highest esteem as his chief queen, sharing every triumph and hardship for over twenty-three years.
Later Life
After the passing of King Prajadhipok, Her Majesty Queen Rambai Barni continued to reside at Compton House in England. She later returned to Thailand at the formal invitation of the Thai government, bringing back with her the royal ashes of His Majesty, arriving on 1 May 1949.
Upon her return, she lived at Srapathum Palace and continued to carry out numerous royal and charitable duties, often representing King Bhumibol Adulyadej on various occasions and attending major royal ceremonies.
She later spent considerable time at Suan Ban Kaew in Chanthaburi Province, developing the area into a productive agricultural estate. She was also deeply devoted to the advancement of handicrafts, mastering new techniques and modern designs that transformed the Chanthabun mat into the widely renowned “Samdet Mat.” Her innovations helped local communities diversify their products and meet contemporary needs.
As Her Majesty’s age advanced, she no longer frequently visited Suan Ban Kaew. She eventually granted the land at a modest price to the Ministry of Education to establish Rambai Barni Teachers’ College, today Rambai Barni Rajabhat University, which preserves the estate as a centre for historical learning.
Her Majesty also supported the development of public health in Chanthaburi by funding the construction of a major hospital building in memory of King Prajadhipok. The hospital was subsequently named “King Prajadhipok Memorial Hospital, Chanthaburi.”
Passing
Her Majesty Queen Rambai Barni passed away of heart failure at Sukhothai Palace on Tuesday, 22 May 1984, in the very palace where her married life had once begun. She was 75 years, 5 months, and 2 days old.
King Bhumibol Adulyadej ordered that her royal remains be installed at Dusit Maha Prasat Throne Hall in the Grand Palace with full royal honours. The royal cremation was performed at the Sanam Luang Cremation Ground on 9 April 1986.
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO
