เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ และสมเด็จเจ้านางคำฝั้น แห่งราชอาณาจักรลาว

เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ และสมเด็จเจ้านางคำฝั้น แห่งราชอาณาจักรลาว

พระรูปที่ผ่านการบูรณะและสร้างสรรค์ด้วยเทคโนโลยี AI ชุดนี้ เป็นพระรูปของ เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ และ สมเด็จเจ้านางคำฝั้น แห่งราชอาณาจักรลาว ซึ่งได้รับการสร้างสรรค์ขึ้นด้วยจุดมุ่งหมายเพื่อการศึกษา การค้นคว้า และการทำความเข้าใจประวัติศาสตร์เครื่องแต่งกายและเครื่องราชอิสริยาภรณ์อย่างถูกต้องและรอบด้าน

การสร้างสรรค์พระรูปของ เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ ในครั้งนี้ เป็นผลจากแรงบันดาลใจและความร่วมมือระหว่าง AI Fashion Lab และ คุณมูมู่ ชัยกร ปัณฑุรอัมพร โดยอาศัยการศึกษาข้อมูลจากพระรูปต้นฉบับ หลักฐานเอกสารทางประวัติศาสตร์ และการวิเคราะห์เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ปรากฏในภาพ จากการค้นคว้าของคุณ มูมู่ เพื่อให้การบูรณะมีความถูกต้องทั้งในด้านลำดับศักดิ์ รูปแบบ สีสัน และบริบททางประวัติศาสตร์

การสร้างสรรค์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์สำคัญในการส่งเสริมการใช้เทคโนโลยี AI เป็นเครื่องมือทางการศึกษาและการวิจัยด้านประวัติศาสตร์เครื่องแต่งกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของ เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ซึ่งมักเป็นรายละเอียดที่ถูกมองข้ามหรือเข้าใจคลาดเคลื่อนในงานสร้างสรรค์ด้วย AI

ในปัจจุบัน ยังมีผลงานจำนวนไม่น้อยที่นำเสนอภาพบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์โดยปราศจากความเข้าใจอย่างถ่องแท้ถึงชนิด ลำดับ และความหมายของเครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ประดับอยู่ในภาพต้นฉบับ ส่งผลให้เกิดความผิดพลาดและไม่สอดคล้องกับข้อเท็จจริงทางประวัติศาสตร์

ด้วยเหตุนี้ AI Fashion Lab จึงมุ่งหวังที่จะเป็นผู้นำร่องในการสร้างสรรค์ภาพเครื่องราชอิสริยาภรณ์ด้วยกระบวนการ AI ให้ถูกต้อง สง่างาม และมีความสมจริง พร้อมทั้งได้เผยแพร่แนวทางและกระบวนการสร้างสรรค์ภาพเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไว้แล้วก่อนหน้านี้ เพื่อเป็นประโยชน์แก่ผู้สร้างสรรค์ นักวิชาการ และผู้สนใจในสาขาประวัติศาสตร์แฟชั่นและราชสำนัก

______________

พระราชประวัติ เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์

สมเด็จพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ มีพระนามเต็มว่า พระบาทสมเด็จพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ (ลาว: ພະບາດສົມເດັດພະເຈົ້າສີສະຫວ່າງວົງ) หรือ เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ (ลาว: ເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສະຫວ່າງວົງ)

ทรงเป็นพระมหากษัตริย์องค์ที่ ๑๒ แห่งราชอาณาจักรล้านช้างหลวงพระบาง และเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกแห่งราชอาณาจักรลาว เสด็จพระราชสมภพ ณ นครหลวงพระบาง เมื่อวันที่ ๑๔ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๔๒๘ เป็นพระราชโอรสในพระเจ้าสักรินทรฤทธิ์ และพระนางทองสี

เจ้ามหาชีวิตศรีสว่างวงศ์ เสด็จขึ้นครองราชสมบัติเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชอาณาจักรหลวงพระบาง เมื่อวันที่ ๑๕ เมษายน พ.ศ. ๒๔๔๗ และภายหลังเมื่อประเทศลาวได้รับเอกราชจากฝรั่งเศส พระองค์จึงทรงเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกแห่งราชอาณาจักรลาว กระทั่งเสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ ๒๙ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๐๒

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ที่ปรากฏในพระรูป

ในพระรูปนี้ ทรงประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์สำคัญ ได้แก่

1. เครื่องอิสริยาภรณ์ เลฌียงดอเนอร์ (Legion d’honneur) สาธารณรัฐฝรั่งเศส สมัยสาธารณรัฐที่ ๓ (ค.ศ. 1871–1940)

2. เครื่องอิสริยาภรณ์ นิลดารา (The Order of the Black Star – Ordre de l'Étoile Noire) ประเทศเบนิน

3. เครื่องอิสริยาภรณ์ วิชาการการศึกษา (Ordre des Palmes académiques) ประเทศฝรั่งเศส

4. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ ล้านช้างร่มขาว
   (ลาว: ອິສະຣິຍາພອນລ້ານຊ້າງຮົ່ມຂາວ
   อังกฤษ: Order of the Million Elephants and the White Parasol
   ฝรั่งเศส: L'Ordre royal du Million d’Éléphants et du Parasol blanc)
   ซึ่งเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์ชั้นสูงสุดแห่งราชอาณาจักรลาว

5. เครื่องอิสริยาภรณ์ ฆ้องทองคำ (Order of Kim Khanh – Golden Gong) ชั้นที่ ๑ แห่งอันนัม อินโดจีนของฝรั่งเศส

6. เครื่องราชอิสริยาภรณ์ มังกรแห่งอันนัม (Imperial Order of the Dragon of Annam)

7. เครื่องราชอิสริยยศแห่งพระราชอาณาจักรกัมพูชา
   (เขมร: គ្រឿងឥស្សរិយយសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
   ฝรั่งเศส: Ordre royal du Cambodge)

______________

สมเด็จเจ้านางคำฝั้น แห่งราชอาณาจักรลาว

สมเด็จเจ้านางคำฝั้น แห่งราชอาณาจักรลาว ทรงฉลองพระองค์ตามแบบขนบราชสำนักหลวงพระบาง

ประวัติของสมเด็จเจ้านางคำฝั้น พระมเหสีองค์ที่สองในพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ แห่งราชอาณาจักรลาว

สูงสุดสู่สามัญ” พระชะตาชีวิตอดีตพระราชินีลาว

เจ้าหญิงคำฝั้น ทรงเป็นพระธิดาองค์ที่ 6 ในพระเจ้าสักรินทร์ และ พระนางบัวสี แห่งนครหลวงพระบาง ในปีที่ประสูตินั้น ม. ปาวี ได้สถาปนาพระบิดาของพระนางขึ้นเป็นกษัตริย์อย่างเป็นทางการในระบอบเมืองขึ้นของฝรั่งเศส แทนพระเจ้ามหาชีวิตหลวง(จางวาง) อุ่นคำ ซึ่งสวรรคตไปก่อนหน้านั้นหนึ่งปี

ชีวิตในวัยเยาว์ของพระนาง เป็นเช่นเดียวกับเจ้าหญิงองค์อื่นๆในราชสำนัก นอกจากจะได้รับการอบรมอย่างกุลสตรีลาวแล้ว ยังได้รับการส่งเสริมให้เรียนรู้ภาษาและวิชาการเบื้องต้นจากครูฝรั่งเศสที่พระบิดาจ้างเข้ามาสอนในหอคำ แต่สำหรับบรรดาเจ้าชายนั้น เมื่อสำเร็จการศึกษาพื้นฐานและมีวัยวุฒิที่เหมาะสมแล้ว มักจะถูกส่งตัวไปศึกษาต่อที่นครหลวงอินโดจีน เขมร หรือฝรั่งเศส

ดูเหมือนว่า ประเพณีการเลือกคู่ครองในสมัยนั้นจะคำนึงถึง การเมืองและความมั่นคงของราชบัลลังก์มาเป็นอับดับแรก ภคินี 2 องค์แรกของพระนางได้อภิเษกเป็นเจ้าจอมของเจ้ามหาอุปราชวังหน้า ส่วนภคินีองค์ที่ 3 ได้อภิเษกกับเจ้าวังหลังซึ่งมีศักดิ์เป็นน้าของพ่อ

ขณะที่ตัวพระนางนั้น ในประวัติศาสตร์ฉบับชาวบ้านเล่าลือความงามว่า เป็นที่หมายปองของเจ้าชายหนุ่มสององค์ ถึงกับทำให้ไม่ลงรอยกันเลยทีเดียว ซึ่งในเวลาต่อมาสองเจ้าชายได้ขึ้นเป็นกษัตริย์และอุปราชของลาว

เจ้าหญิงคำฝั้น ได้อภิเษกสมรสกับพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ พระเชษฐาต่างมารดา ในตำแหน่งพระมเหสีฝ่ายซ้าย ภายหลังพระอัครมเหสีคำอ้วน (พระชนนีของกษัตริย์ลาวองค์สุดท้าย) สวรรคต พระนางจึงได้เลื่อนขึ้นเป็นพระมเหสีฝ่ายขวา และรับอุปถัมภ์ชุบเลี้ยงเจ้าฟ้าชายหญิงของพระนางคำอ้วน ดุจดังโอรสธิดาแท้ๆมาอย่างดี

บทบาทของพระนางในสถานะของพระราชินี โดดเด่นเป็นที่รู้จักกันดีในแวดวงชั้นสูงฝรั่งเศสและอินโดจีน ตลอดรัชสมัยที่ยาวนานของพระราชสวามี เรื่องราวชวนตื่นเต้นมากมายเกิดขึ้นกับพระองค์ ทั้งเรื่องสุดแสนปิติในยามรุ่งโรจน์ ที่สามารถยกระดับสถานะนครเล็กๆ ไปสู่ราชสำนักที่เท่าเทียมกับราชอาณาจักรเขมรและอันนัม ตลอดจนเรื่องชวนสังเวชชะตาชีวิต ในยามที่ความตกอับมาเยือน…

ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 แคว้นต่างๆในอินโดจีนต้องการแยกตัวเป็นเอกราช ราชสำนักหลวงพระบางเกิดข้อขัดแย้งกับรัฐบาลอิสระในนครเวียงจันทน์ บาดหมางถึงขั้นนำกองกำลังติดอาวุธบุกยึดพระราชวัง ปลดพระราชสวามีของพระองค์ออกจากราชบัลลังก์ ริบทรัพย์สินราชวงศ์ อุจอาจถึงขั้นปลดสร้อยพระศอออกจากคอราชินี!!!

หลังจากที่ต้องตกเป็นนักโทษในพระราชวังได้ไม่นาน ข่าวกองทัพฝรั่งเศสหวนคืนอินโดจีนกระจายไปทั่วภูมิภาค รัฐบาลอิสระเข้าเฝ้าขอพระราชทานอภัยโทษ ถวายคืนอิสริยยศดังเดิม ก่อนที่ทั้งคณะจะลี้ภัยออกจากแคว้นลาว

หลังเหตุการณ์ครั้งนั้น พระนางและพระสวามีกลับขึ้นสู่จุดสูงสุดอีกวาระ ไม่ใช่แค่หลวงพระบางเท่านั้น แต่เป็นถึงกษัตริย์และราชินีแห่งลาว ทว่าในยามวิกฤตผู้คนได้เรียนรู้ และพบสัจธรรมชีวิต “อภัยทาน” คือหนทางแห่งการดับทุกข์ทั้งปวง และน่าจะเป็นคติธรรมที่ยึดถือมาไว้ทุกขณะจิตเมื่อต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงในเวลาต่อมา

ปี 1975 ขณะนั้นพระราชสวามีสวรรคตไปนานแล้ว กษัตริย์องค์ปัจจุบันคือพระเจ้าสว่างวัฒนา ราชบุตรบุญธรรมที่ทรงชุบเลี้ยงมาด้วยองค์เอง พระนางได้รับพระราชทานเฉลิมพระเกียรติเป็น “สาธุมารดา” อันหมายถึงตำแหน่งสมเด็จราชพระชนนี และโปรดให้จัดวังพระพันปีให้เป็นที่ประทับนับตั้งแต่ผลัดแผ่นดิน

กระทั่งวันที่ 2 ธันวาคม 1975 เกิดการเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในลาว สถาบันกษัตริย์ ระบอบฐานันดรศักดิ์และอภิสิทธิ์ของราชวงศ์ถูกยกเลิก รัฐบาลใหม่เชิญเสด็จอดีตกษัตริย์ ราชินี และพระบรมวงศ์ชายหลายพระองค์ไปพำนัก ณ ศูนย์สัมมนา

สาธุมารดาคำฝั้น หรือ ที่คุ้นชินกันในนาม ทุเฒ่าวัดหนอง ได้รับการงดเว้นเพราะชรามาก จึงทรงเป็นเจ้านายในราชวงศ์ลาวที่ทรงฐานันดรศักดิ์อาวุโสสูงสุด ที่ยังคงใช้ชีวิตอย่างสามัญชนในหลวงพระบาง โดยไร้ข้าราชบริพารปรนนิบัติ มีเพียงหลานสะใภ้ และญาติใกล้ชิดแวะเวียนคอยส่งข้าวปลา กระทั่งสิ้นพระชนม์ในปี ค.ศ.1983 ท่ามกลางข่าวลือการสวรรคตของอดีตกษัตริย์ ราชินี และองค์มกุฎราชกุมาร ที่ประทับอยู่ในศูนย์สัมมนา

______________

Special Thanks:

คุณมูมู่ ชัยกร ปัณฑุรอัมพร

เพจ History of Laos ປະຫວັດສາດລາວ

______________

King Sisavang Vong and Queen Khamfan of the Kingdom of Laos

This AI-restored and artistically reconstructed royal portrait presents King Sisavang Vong and Queen Khamfan of the Kingdom of Laos.
The work was created with the purpose of education and scholarly research, aiming to enhance a clearer and more comprehensive understanding of historical court dress and royal orders of merit through the use of generative AI technology.

The reconstruction of King Sisavang Vong was realised through a collaborative effort between AI Fashion Lab and Mr Chaiyakorn Punturaumporn, drawing upon detailed research conducted by Mr Punturaumporn. Primary references included the original historical portrait, archival documentation, and close analysis of the royal orders and decorations visible in the source material. Particular care was taken to ensure accuracy in hierarchy, form, colouration, and historical context.

This project seeks to promote the responsible use of AI as a tool for historical research and education in the field of costume history, with particular emphasis on orders, decorations, and insignia, which are often misunderstood or incorrectly represented in AI-generated historical imagery.

At present, many visual reconstructions of historical figures circulate without sufficient understanding of the correct identification, precedence, and symbolism of the orders depicted in original photographs. Such inaccuracies risk distorting historical knowledge and visual culture.

For this reason, AI Fashion Lab aims to serve as a pioneering platform in the accurate and aesthetically faithful reconstruction of royal insignia. Methodologies and workflows used in producing historically accurate orders and decorations have previously been shared, with the intention of supporting fellow creators, researchers, and scholars working within the fields of royal history, court culture, and fashion historiography.

Royal Biography of King Sisavang Vong

King Sisavang Vong
(Lao: ພະບາດສົມເດັດພະເຈົ້າສີສະຫວ່າງວົງ)
also styled Chao Maha Chivit Sisavang Vong
(Lao: ເຈົ້າມະຫາຊີວິດສີສະຫວ່າງວົງ)

He was the twelfth monarch of the Kingdom of Luang Prabang and the first King of the Kingdom of Laos.
King Sisavang Vong was born in Luang Prabang on 14 July 1885, the son of King Zakarinth (Zakarinth) and Queen Thongsi.

He ascended the throne of Luang Prabang on 15 April 1904. Following the independence of Laos from France, he became the first sovereign monarch of the Kingdom of Laos. King Sisavang Vong reigned until his death on 29 October 1959.

Orders and Decorations Displayed in the Portrait

The King is depicted wearing the following orders and decorations:

1. Legion of Honour
   (Légion d’honneur) – French Third Republic (1871–1940)

2. Order of the Black Star
   (Ordre de l’Étoile Noire) – Benin (formerly French West Africa)

3. Order of Academic Palms
   (Ordre des Palmes académiques) – France

4. Order of the Million Elephants and the White Parasol
   (Lao: ອິສະຣິຍາພອນລ້ານຊ້າງຮົ່ມຂາວ
   French: L’Ordre royal du Million d’Éléphants et du Parasol blanc)
   The highest royal order of the Kingdom of Laos

5. Order of the Golden Gong (Kim Khanh) – First Class
   (Ordre du Kim Khánh) – Annam, French Indochina

6. Imperial Order of the Dragon of Annam

7. Royal Order of Cambodia
   (Khmer: គ្រឿងឥស្សរិយយសព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា
   French: Ordre royal du Cambodge)

Queen Khamfan of the Kingdom of Laos

Queen Khamfan
(Lao: ສົມເດັດພຣະນາງເຈົ້າຄຳຝັ້ນ)

Queen Khamfan is shown wearing court attire in the traditional style of the Luang Prabang royal court.
She was the second consort of King Sisavang Vong of Laos.

From Sovereignty to Ordinary Life:

The Life Journey of a Former Queen of Laos

Princess Khamfan was the sixth daughter of King Zakarinth and Princess Bouasi of Luang Prabang. In the year of her birth, Auguste Pavie, representing French colonial authority, formally recognised her father as king under the French protectorate system, succeeding King Oun Kham, who had died the previous year.

Her early life followed the traditional upbringing of royal daughters within the Luang Prabang court. Alongside training in Lao noblewomanly conduct, she received instruction in languages and elementary academic subjects from French tutors engaged by her father within the royal residence. By contrast, royal princes were commonly sent abroad—to Indochinese capitals, Cambodia, or France—once they reached suitable age and education.

Marriage within the royal court was shaped primarily by political strategy and dynastic stability. Two of Princess Khamfan’s elder sisters became consorts of the Viceroy of the Front Palace, while another married the Lord of the Rear Palace, a close paternal relative.

Local historical tradition recalls Princess Khamfan’s beauty and the attention she attracted from two young princes, a rivalry that later became legendary, as both men eventually rose to become King and Viceroy of Laos.

Princess Khamfan later married King Sisavang Vong, her half-brother, and was appointed Queen of the Left Consort. Following the death of Queen Kham Ouan—mother of the last King of Laos—she was elevated to Queen of the Right Consort, assuming responsibility for the upbringing of Queen Kham Ouan’s children as her own.

Throughout the long reign of King Sisavang Vong, Queen Khamfan was widely recognised among the French and Indochinese elite. She witnessed both the elevation of Luang Prabang from a small royal centre to a court of equal standing with Cambodia and Annam, and the profound reversals of fortune that followed.

During the Second World War, movements for independence destabilised Indochina. Armed forces from Vientiane seized the royal palace, deposed the King, confiscated royal property, and—according to contemporary accounts—committed acts of severe humiliation against the Queen herself.

Not long after, French forces returned to the region. The provisional government sought royal pardon, restored the monarchy’s status, and withdrew from Laos. King Sisavang Vong and Queen Khamfan returned once more to the apex of authority, this time as King and Queen of the Kingdom of Laos.

In later years, Queen Khamfan embraced the principle of forgiveness (ābhaya-dāna), a moral outlook shaped by the impermanence of power and suffering.

By 1975, King Sisavang Vong had long since passed away. His adopted son, King Savang Vatthana, whom Queen Khamfan had helped raise, ascended the throne and honoured her with the title “Sathumanda”, equivalent to Queen Mother, granting her residence in the Queen Mother’s Palace.

On 2 December 1975, Laos underwent a decisive political transformation. The monarchy, noble ranks, and royal privileges were abolished. Former royals were transferred to re-education centres. Due to her advanced age, Queen Mother Khamfan—known locally as “Thou Thao of Wat Nong”—was exempted.

She spent her final years living quietly as an ordinary citizen in Luang Prabang, without attendants, supported only by close relatives. Queen Khamfan died in 1983, as rumours circulated concerning the fate of the former King, Queen, and Crown Prince held in detention.

Special Thanks
Mr Chaiyakorn Punturaumporn
History of Laos (ປະຫວັດສາດລາວ)

______________

เรียนเชิญกด Subscribe ได้ที่ลิงก์นี้ครับ เพื่อร่วมติดตามงานสร้างสรรค์ต้นฉบับ งานวิจัยประวัติศาสตร์แฟชั่น และผลงานอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมด้วยเทคโนโลยี AI ของ AI Fashion Lab, London ซึ่งมุ่งตีความอดีตผ่านมิติใหม่ของการบูรณะภาพ การสร้างสรรค์ภาพ และการเล่าเรื่องด้วยศิลปะเชิงดิจิทัล 🔗 https://www.facebook.com/aifashionlab/subscribe/

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO