“เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ” ทรงฉลองพระองค์ในชุด white tie evening dress

“เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ” ทรงฉลองพระองค์ในชุด white tie evening dress

ภาพที่ผ่านการบูรณะและสร้างสรรค์ด้วยเทคโนโลยี AI นี้ เป็นพระรูปของเจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ มกุฎราชกุมารองค์แรกของไทย

ภาพต้นฉบับเป็นภาพวาดสีน้ำมันแบบครึ่งพระองค์ ซึ่งทรงฉลองพระองค์ในชุด white tie evening dress ประดับสายสะพายและดารามหาสุราภรณ์ — หรือซึ่งต่อมาพัฒนาเป็นเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย สำหรับฝ่ายหน้า — โดยดาราจะติดที่อกด้านซ้ายของฉลองพระองค์ตามแบบแผนราชสำนัก

สำหรับคอลเล็กชันนี้ ได้รับการสร้างสรรค์ใหม่เป็นภาพเต็มพระองค์ โดยอาศัยความรู้ด้านประวัติศาสตร์แฟชั่นช่วยกำหนดรูปแบบของฉลองพระองค์ให้สอดคล้องกับสมัยนิยมในช่วงรัชกาลที่ ๕ ตอนกลาง ทรงฉลองพระองค์เสื้อสูทแบบ tailcoat ซึ่งเป็นเสื้อสูทครึ่งตัวที่มีหางยาวด้านหลัง พร้อมโจงกระเบน ถุงเท้ายาว และรองเท้าแบบพิธีการ

ฉลองพระองค์ลักษณะนี้นับเป็นการแต่งกายเต็มยศสำหรับงานเลี้ยงรับรองตอนเย็น (evening receptions) หรืองานราตรีสโมสรในราชสำนักสยาม ซึ่งผสมผสานทั้งธรรมเนียมการแต่งกายแบบตะวันตกและเอกลักษณ์ไทยอย่างกลมกลืน

สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศเป็นพระราชโอรสองค์โตในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว กับสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี แรม 12 ค่ำ เดือน 7 ปีขาน สัมฤทธิศก จ.ศ. 1240 หรือเทียบให้ตรงกับวันเดือนปีปัจจุบัน คือ วันที่ 27 มิถุนายน พ.ศ. 2421

สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศถือเป็นพระราชโอรสอีกพระองค์หนึ่งที่ รัชกาล 5 ทรงรักและห่วงใยอย่างมาก 

เหตุที่พูดเช่นนั้น เป็นเพราะว่าเมื่อพระองค์เจริญพระชันษาได้ 3 ปี พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงซื้อที่นาและสวนทางทิศตะวันออกของพระนคร เพื่อพระราชทานแก่พระองค์ และโปรดฯ ให้สร้างวังขึ้น

ต่อมา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้มีพระราชพิธีลงสรงสนานเฉลิมพระปรมาภิไธย สถาปนาพระอิสริยยศ สมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ เป็น สมเด็จพระบรมโอรสธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ณ วันที่ 14 มกราคม พ.ศ. 2429 

การสถาปนาดังกล่าว เริ่มต้นครั้งแรกในรัชสมัยนี้ จึงทำให้พระองค์เป็นสยามมกุฎราชกุมารองค์แรกของไทย

นอกจากนี้แล้ว พระองค์ยังเป็นที่ไว้วางพระราชหฤทัยของพระราชบิดา เพราะหลายครั้งหลายหนพระองค์ได้เสด็จไปทรงประกอบพระราชกรณียกิจแทน ไม่ว่าจะเป็น เสด็จออกรับฎีกาที่ราษฎรทูลเกล้าฯ ถวาย หรือพระราชพิธีหรือพิธีสำคัญต่าง ๆ รวมถึงเสด็จพระราชดำเนินติดตามพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวไปหลายพื้นที่ 

ครั้งรัชกาลที่ 5 ทรงมีแผนจัดการทหารบกและทหารเรือให้มีระเบียบแบบแผน ก็โปรดฯ มอบตำแหน่งผู้บัญชาการทั่วไป ให้เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ พร้อมให้ตราพระราชบัญญัติตั้งกรมทหารควบคู่ไปด้วย เนื่องจากพระองค์ยังทรงพระเยาว์ 

เมื่อเป็นเช่นนี้ พระองค์จึงทรงสนิทกับพระราชบิดาเป็นอย่างมาก โดยครั้งหนึ่ง พระองค์ได้ทรงพระราชนิพนธ์ลงหนังสือพิมพ์วชิรญาณถึงพระราชบิดาไว้ว่า…

“รักใครจะรักแม้น ชนกนารถ

รักบ่ออยากจะคลาศ สักน้อย

รักใดจะมิอาจ เทียมเท่า ท่านนา

รักยิ่งมิอยากคล้อย นิราศแคล้วสักวัน”

ทว่าความสุขกลับอยู่ได้ไม่นานเท่าที่ควร เพราะเมื่อวันศุกร์ ขึ้น 9 ค่ำ เดือนยี่ ปีมะเมีย ฉศก จุลศักราช 1256 ซึ่งตรงกับวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2437 สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร ก็สวรรคต เนื่องด้วยพระโรคไข้รากสาดน้อย ซึ่งขณะนั้นพระองค์มีพระชันษาเพียง 16 ปี เท่านั้น

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ทรงเสียพระราชหฤทัยอย่างยิ่ง จนปรากฏข้อความในพระราชหัตถเลขาว่า

“…ลูกชายอันเป็นที่รักยิ่ง เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ มกุฎราชกุมาร อันฉันได้ตั้งใจประคับประคองป้องกันทำนุบำรุงมาโดยลำดับ จนถึงได้ตั้งแต่งไว้ในที่สำคัญเช่นนี้ มามีอันตรายโดยเร็วพลัน ให้ยังเกิดทุกข์โทมนัสอันแรงกล้า ในเวลาเมื่อกำลังที่จะเจริญด้วยไวยแลอายุ ทั้งความรู้ที่ได้เล่าเรียนอันเป็นที่มั่นหมายใจว่าคงจะเปนผู้ที่มีความรู้แลอัธยาไศรยสามารถอาจจะปกป้องวงษ์ตระกูลสืบไว้ 

การซึ่งได้คิดได้จัดเพื่อจะให้เปนความเจริญแก่ลูกอันเปนที่รัก กับทั้งหวังว่าจะให้เปนประโยชน์แก่ท่านทั้งหลายทั้งปวง โดยที่จะให้เปนผู้อุดหนุนแลป้องกันอันตราย มาลี้ลับดับไปโดยเร็วพลันเช่นนี้ จึ่งเปนที่ทุกข์ร้อนอันยิ่งใหญ่ ไม่สามารถที่จะพรรณาได้…”

ก่อนที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ประดิษฐานพระบรมศพพระองค์ ไว้ที่ พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ไว้ทุกข์ 1 เดือน และทรงให้มีพระราชกุศลทุก ๆ 7 วันนับตั้งแต่สวรรคต

จากนั้นจึงพระราชทานเพลิงพระบรมศพ ณ พระเมรุมณฑป วัดบวรสถานสุทธาวาส หรือวัดพระแก้ววังหน้า ก่อนจะนำพระบรมอัฐิไปประดิษฐาน ที่ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม

อ่านบทความต้นฉบับได้ที่ : https://www.silpa-mag.com/history/article_131665

_______________________________

“Prince Maha Vajirunhis” in a White-Tie Evening Dress

(เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ)

This AI-restored and creatively generated portrait depicts Prince Maha Vajirunhis (เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ), the first Crown Prince of Siam.

The original source was a half-length oil painting in which the Prince appears in a white-tie evening dress, adorned with the Sash and Star of the Maha Surabhorn (มหาสุราภรณ์) — an early form of what later became the Most Exalted Order of the White Elephant, awarded on the Front Class tier. The star is worn on the left breast, following court protocol.

For this collection, the portrait has been re-imagined as a full-length study. Fashion-historical knowledge was applied to reconstruct the attire in a manner faithful to mid-reign King Chulalongkorn (Rama V). The Prince is dressed in a tailcoat— a waist-length evening coat with long back panels — worn with chong kraben (โจงกระเบน), formal stockings, and ceremonial shoes.

Such attire constituted full formal evening dress for receptions and courtly social events in late nineteenth-century Siam, combining Western sartorial practice with Siamese cultural identity.

Early Life and Royal Status

Prince Maha Vajirunhis (เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ) was the eldest son of King Chulalongkorn (พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) and Queen Sri Savarindira (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า).
He was born on Thursday, the 12th waning day of the 7th lunar month, Year of the Tiger, Chulasakarat 1240, corresponding to 27 June 1878 (พ.ศ. 2421).

Prince Vajirunhis was deeply cherished by his father. When he was three years old, King Chulalongkorn purchased land and orchards east of Bangkok, granting them to the Prince and ordering the construction of a palace for him.

On 14 January 1886 (พ.ศ. 2429), His Majesty held a grand purification and naming ceremony and elevated the Prince to the title of:

Somdet Phra Boromma-Oraphimathirat Chao Fa Maha Vajirunhis, Siamese Crown Prince
(สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิรุณหิศ สยามมกุฎราชกุมาร)

This was the first formal creation of a Crown Prince in Siamese history, making him the inaugural heir apparent.

Royal Duties and Close Relationship with His Father

Prince Vajirunhis enjoyed exceptional trust from the King. On many occasions, he represented his father in royal duties:
– receiving petitions submitted by the public,
– presiding over important ceremonies, and
– accompanying King Chulalongkorn on provincial journeys.

During the King’s major reforms of the army and navy, he appointed the young Prince as Commander-in-Chief, issuing a royal act establishing a military department under his authority — a symbolic gesture showing deep affection and great expectations.

The Prince’s attachment to his father is beautifully captured in his poem published in the Wachirayan Newspaper, addressed to the King:

“Of all the love I have,
None equals that for my father.
No love could compare with yours,
Nor could I bear to be apart from you,
Even for a single day.”

Untimely Passing

Tragically, on Friday, the 9th waxing day of the 2nd lunar month, Year of the Horse, Chulasakarat 1256, corresponding to
4 January 1894 (พ.ศ. 2437),
Crown Prince Maha Vajirunhis passed away from tabes mesenterica (ไข้รากสาดน้อย) at only 16 years of age.

King Chulalongkorn and Queen Sri Savarindira were overwhelmed with grief. The King wrote in a royal letter:

“…My dearly beloved son,
Crown Prince Maha Vajirunhis,
whom I have carefully nurtured and prepared for a position of great importance,
has passed away so suddenly.
The sorrow is immeasurable.
He was at the age when his intellect, character, and education
were blossoming into the promise of one who could protect our lineage.
All hopes for his future — and for the good he would bring to our people —
have vanished in an instant.
My suffering is beyond description…”

After his passing, King Chulalongkorn ordered that the Prince’s body be placed in state at Dusit Maha Prasat Throne Hall (พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท) for a mourning period of one month, with royal merit-making ceremonies every seven days.

The royal cremation took place at the Meru Mondop of Wat Bowon Sathan Sutthawat (พระเมรุมณฑป วัดบวรสถานสุทธาวาส หรือวัดพระแก้ววังหน้า), after which the royal relics were enshrined at Wat Ratchabophit Sathit Maha Simaram (วัดราชบพิธสถิตมหาสีมาราม).

เรียนเชิญกด Subscribe ได้ที่ลิงก์นี้ครับ เพื่อร่วมติดตามงานสร้างสรรค์ต้นฉบับ งานวิจัยประวัติศาสตร์แฟชั่น และผลงานอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมด้วยเทคโนโลยี AI ของ AI Fashion Lab, London ซึ่งมุ่งตีความอดีตผ่านมิติใหม่ของการบูรณะภาพ การสร้างสรรค์ภาพ และการเล่าเรื่องด้วยศิลปะเชิงดิจิทัล 🔗 https://www.facebook.com/aifashionlab/subscribe/

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO