ท้าวสุจริตธำรง (นาค)

ท้าวสุจริตธำรง (นาค)

ภาพที่ได้รับการบูรณะและสร้างสรรค์ด้วยเทคโนโลยี AI ชุดนี้ คือภาพของท้าวสุจริตธำรง (นาค) (10 กันยายน พ.ศ. 2355 - 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2434) กับหลวงอาสาสำแดง (แตง) ต้นสกุลสุจริตกุล มารดาและบิดาของสมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยมในรัชกาลที่ 4)

ท้าวสุจริตธำรง (นาค) เป็นขรัวยายของพระมเหสีในรัชกาลที่ 5 ทั้งสามพระองค์คือ สม เด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี, สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชิ นีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

ท้าวสุจริตธำรง (นาค) เป็นธิดาของบิดาเป็นคหบดีเชื้อสายจีนแห่งปากน้ำโพ นครสวรรค์ สมรสกับหลวงอาสาสำแดง (แตง) และได้ตั้งนิวาสสถานบนถนนตีทอง ข้างวัดสุทัศน์เทพวราราม

หลวงอาสาสำแดงมีบุตรธิดากับท้าวสุจริตธำรง (นาค) รวม 9 คนตามลำดับอายุได้แก่

1. ธิดาคนโตไม่ปรากฏนาม (ถึงแก่กรรมเมื่อยังเยาว์)

2. ธิดาคนรองไม่ปรากฏนาม (ถึงแก่กรรมเมื่อยังเยาว์)

3. เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล) มีบุตรธิดา 16 คน ที่สำคัญคือ หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา ในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ)

4. ท้าววนิดาพิจาริณี (เหม สุจริตกุล) (ถึงแก่กรรม 10 สิงหาคม พ.ศ. 2464)

5. สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม) ถวายตัวเป็นบาทจาริกาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และเป็นพระราชมารดา/พระมารดาของ

1. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย

2. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ

3. สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี

4. สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า

5. สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

6. สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์

6. พระยาราชภักดี (โค สุจริตกุล) มีบุตรธิดาคือ

1. เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล) ซึ่งเป็นพระบิดาของสมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา และพระสุจริตสุดา พระสนมในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว

2. ท้าววนิดาพิจาริณี (เจ้าจอมเพิ่ม ในรัชกาลที่ 5)

7. นายรองพันธ์ (หล่อ สุจริตกุล)

8. ปุก สุจริตกุล (ถึงแก่กรรมแต่ยังเยาว์)

9. เหมือน สุจริตกุล (ถึงแก่กรรมแต่ยังเยาว์)

นอกจากนี้ยังมีบุตรธิดากับภรรยาอื่น แต่ที่มีปรากฏนามคือธิดาคนหนึ่งชื่อว่า สุด หรือรู้จักในนาม ขรัวนายสุด ซึ่งท้าวสุจริตธำรง (นาค) ได้รับอุปการะมาแต่เยาว์วัยโดยเลี้ยงคู่มากับเจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล) ภายหลังคุณสุดได้ติดตามสมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา ซึ่งมีศักดิ์เป็นน้องสาวเข้าไปอยู่ในพระบรมมหาราชวัง เพื่อช่วยอภิบาลพระราชโอรส-พระราชธิดาที่ยังทรงพระเยาว์อีกด้วย

ภายหลังจากที่หลวงอาสาสำแดง (แตง) ถึงแก่กรรม พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระเมตตาต่อครอบครัวของคุณหลวง จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้คุณนาคเข้ารับราชการโดยรับพระราชทานบรรดาศักดิ์ที่ ท้าวทองพยศ นายวิเสทกลางสำรับหวาน พร้อมรับพระราชทานเบี้ยหวัด 2 ชั่ง และโปรดเกล้าฯ ให้ควบคุมเลกวัดสุทัศน์เทพวรารามอีกด้วย และทรงอุปถัมภ์บุตรธิดาของคุณหลวงทุกคน

ซึ่งต่อมาเมื่อท้าวทองพยศ (นาค) ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อ พ.ศ. 2434 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงมีพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนตำแหน่งขึ้นเป็น ท้าวสุจริตธำรง มีบรรดาศักดิ์เสมอด้วยท้าวสนองพระโอษฐ์ ถือศักดินา 1000 และโปรดฯ พระราชทานหีบหมากทองคำใหญ่ จำหลักเชิงชายเครื่องในพร้อมสำรับ 1, กาทองคำจำหลักเชิงชาย 1,หีบหมากทองคำเล็กจำหลักสรรพางค์ 1, โต๊ะเงินคู่ 1 แลพระราชทานโกศรองศพเพิ่มขึ้นเป็นเกียรติยศ ในฐานะพระประยูรญาติชั้นผู้ใหญ่ ในสมเด็จพระนางเจ้าพระบรมราชเทวี พระนางเจ้าพระวรราชเทวี และสมเด็จพระบรมโอรสาธิราชสยามมกุฎราชกุมาร (พระยศขณะนั้น)

หมายเหตุ:

พวกวิเสทนอกมีหน้าที่ประกอบเครื่องคาวทุกชนิดทุกประเภท มีนามบรรดาศักดิ์ ๓ ตำแหน่งว่าท้าวยอดมณเฑียร, ท้าวอินกิลยา, และท้าวมังสี, พวกวิเสทกลางมีหน้าที่ประกอบอาหารหวานทุกชนิดทุกประเภท มีนามบรรดาศักดิ์ ๓ ตำแหน่งว่า ท้าวเทพภักดี, ท้าวทองพยศ, และท้าวทองกีบม้า, พวกวิเสททั้งหมดนี้อยู่ภายใต้การบังคับบัญชาของท้าวอินสุริยา

ท้างทองพยศเป็นนามบรรดาศักดิ์ดูแลเครื่องวิเสทกลาง พวกของหวาน (เครื่องเสวย) ขึ้นตรงกับท้าวอินสุริยา

ท้าวทองกีบม้า เป็นนามบรรดาศักดิ์ของข้าราชสำนักฝ่ายใน มีหน้าที่ประกอบประดิษฐ์เครื่องเสวยที่เรียกว่าเครื่องต้น ปรากฏนามบรรดาศักดิ์นี้ในพระอัยการตำแหน่งนาพลเรือน(กฏหมายตราสามดวง) ซึ่งเรียกพวกประกอบเครื่องเสวยว่า วิเสท แบ่งเป็นพวกวิเสทกลางและวิเสทนอก ไม่ปรากฏที่มาและความหมายจึงมีผู้สันนิษฐานตามหลักฐานที่ปรากฏในประวัติ ศาสตร์เป็นหลายทาง ทางหนึ่งก็บอกว่าน่าจะเพี้ยนมาจากชื่อของสตรีผู้หนึ่ง ซึ่งทำหน้าที่ในหน่วยงานวิเสท คือ แคท เทอริน เดอ ทอร์ควิมา

Credit: Danny karn เพจ เลาะรั้ว ชมวัง

_________________________

Thao Sujaritthamrong (Nak) (ท้าวสุจริตธำรง (นาค))

A Biographical Background of the Maternal Ancestor of Three Queens of Siam

The AI-restored and creatively reconstructed image presented here depicts Thao Sujaritthamrong (Nak) (ท้าวสุจริตธำรง (นาค); 10 September 1812 – 26 July 1891) together with her husband Luang Asasamdaeng (Taeng) (หลวงอาสาสำแดง (แตง)), the founding ancestors of the Sujaritkul (สุจริตกุล) family. They were the parents of Somdet Phra Piyamawadi Sri Patcharinmatā (Chao Khun Chom Manda Piam) (สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม)), a principal consort of King Mongkut (Rama IV).

Thao Sujaritthamrong (Nak) was the maternal grandmother of all three principal queens of King Chulalongkorn (Rama V):

1. Queen Sunanda Kumariratana (สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี)

2. Queen Savang Vadhana (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า)

3. Queen Saovabha Phongsri (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง)

Her lineage therefore became one of the most influential maternal lines in the Chakri dynasty.

Family Origins

Thao Sujaritthamrong (Nak) was born to a Sino-Thai merchant family in Pak Nam Pho, Nakhon Sawan. She later married Luang Asasamdaeng (Taeng) (หลวงอาสาสำแดง (แตง)), and the couple established their residence on Ti Thong Road, beside Wat Suthat Thepwararam in Bangkok.

Together they had nine children, listed by birth order:

1. First daughter – name unrecorded (died in infancy)

2. Second daughter – name unrecorded (died in infancy)

3. Chao Phraya Siriratmontri (Hongs Sujaritkul) (เจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์ สุจริตกุล)), father of Mom Yai Devakul na Ayudhya, chief consort of Prince Devavongse Varopakarn

4. Thao Wanidapicharin (Hem Sujaritkul) (ท้าววนิดาพิจาริณี (เหม สุจริตกุล); died 10 August 1921)

5. Somdet Phra Piyamawadi Sri Patcharinmata (Chao Khun Chom Manda Piam) (สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม))
   She became a royal consort of King Mongkut (Rama IV) and was the mother of:

• Prince Unakan Ananta Norajai (พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย)

• Prince Devavongse Varopakarn (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ)

• Queen Sunanda Kumariratana

• Queen Savang Vadhana

• Queen Saovabha Phongsri

• Prince Sawanwadi Visid (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์)

6. Phraya Ratchapakdi (Kho Sujaritkul) (พระยาราชภักดี (โค สุจริตกุล)), whose children included:

• Chao Phraya Suthammontri (Pluem Sujaritkul) (เจ้าพระยาสุธรรมมนตรี (ปลื้ม สุจริตกุล)), father of:
  • Queen Indrasakdi Sachi (สมเด็จพระนางเจ้าอินทรศักดิศจี พระวรราชชายา)
  • Phra Sucharit Suda, a royal consort of King Vajiravudh (Rama VI)

• Thao Wanidapicharin (Chao Chom Phoem in Rama V) (ท้าววนิดาพิจาริณี (เจ้าจอมเพิ่ม ในรัชกาลที่ 5))

7. Nai Rongphan (Lor Sujaritkul) (นายรองพันธ์ (หล่อ สุจริตกุล))

8. Puk Sujaritkul (ปุก สุจริตกุล; died young)

9. Muean Sujaritkul (เหมือน สุจริตกุล; died young)

In addition, Luang Asasamdaeng had other children with different wives. One whose name is known is Sud (Khrua Nai Sud) (สุด / ขรัวนายสุด), who was adopted and raised alongside Chao Phraya Siriratmontri (Hongs Sujaritkul). Later she entered the Grand Palace with Somdet Phra Piyamawadi to help care for the royal children.

Royal Patronage and Advancement

After the death of Luang Asasamdaeng (Taeng), King Mongkut (Rama IV) extended royal generosity to the family. He appointed Nak to court service, bestowing upon her the rank:

Thao Thongphayot (ท้าวทองพยศ)

A senior title within the household responsible for royal sweets (Wiset Klang)

She received a stipend of 2 chang and was placed in charge of the corvée labourers (lek) of Wat Suthat.

When she passed away in 1891 (2434 BE), King Chulalongkorn (Rama V) elevated her posthumously to:

Thao Sujaritthamrong (ท้าวสุจริตธำรง)

with a dignity equivalent to Thao Sanong Phra Otsot, carrying sakdina 1,000.

His Majesty also granted numerous royal funerary honours, including:

• A large golden betel box with carved decoration

• A carved golden kettle

• A smaller golden betel box

• A pair of silver tables

• An elevated funerary casket

in recognition of her position as a senior relative of the principal queens and the Crown Prince of the period.

Notes on the Court Titles “Wiset” (วิเสท)

The term Wiset refers to court officials responsible for royal cuisine. They were divided into two groups:

Wiset Nok (วิเสทนอก) – responsible for savoury dishes

Titles included:

• Thao Yot Monthian

• Thao In Kilya

• Thao Mangsi

Wiset Klang (วิเสทกลาง) – responsible for sweets and desserts

Titles included:

• Thao Thepphakdi

• Thao Thongphayot (Nak’s title)

• Thao Thong Kib Ma

All Wiset officials came under the supervision of Thao Insuriya (ท้าวอินสุริยา).

There is a hypothesis that Thao Thong Kib Ma may have originated from the name of a European woman, Catherine de Torquemada, who was historically associated with culinary or confectionery arts, though the connection remains unproven.

เรียนเชิญกด Subscribe ได้ที่ลิงก์นี้ครับ เพื่อร่วมติดตามงานสร้างสรรค์ต้นฉบับ งานวิจัยประวัติศาสตร์แฟชั่น และผลงานอนุรักษ์มรดกวัฒนธรรมด้วยเทคโนโลยี AI ของ AI Fashion Lab, London ซึ่งมุ่งตีความอดีตผ่านมิติใหม่ของการบูรณะภาพ การสร้างสรรค์ภาพ และการเล่าเรื่องด้วยศิลปะเชิงดิจิทัล 🔗 https://www.facebook.com/aifashionlab/subscribe/

#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO