แฟชั่น Art Deco ของเจ้าอำภร มณีอรุณ (ณ ลำปาง) ในสมัยรัชกาลที่ ๖
🌸 แฟชั่น Art Deco ของเจ้าอำภร มณีอรุณ (ณ ลำปาง) ในสมัยรัชกาลที่ ๖ 🌸
ภาพถ่ายเซ็ตนี้จำนวน 4 อริยาบทของ เจ้าอำภร มณีอรุณ (ณ ลำปาง) พระธิดาของเจ้าหลวงบุญวาทย์วงษ์มานิตย์และหม่อมน้อย ถ่ายที่สตูดิโอในกรุงเทพฯ ราวปลายทศวรรษ 1920 สันนิษฐานว่าเป็นช่วงที่ท่านติดตามเจ้าบุญวาทย์ฯ ลงมากรุงเทพเพื่อเข้าเฝ้าพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ ๖)
สิ่งที่สะท้อนจากภาพถ่ายไม่ใช่เพียงการบันทึกใบหน้าของสตรีชั้นสูงล้านนา แต่ยังเป็น หลักฐานสำคัญทางแฟชั่น ที่เผยให้เห็นการผสมผสานระหว่าง “สยามดั้งเดิม” และ “ความเป็นสมัยใหม่แบบตะวันตก” ในยุค Art Deco ได้อย่างเด่นชัด
น่าสนใจว่า ภาพที่สามซึ่งเจ้าอำภร มณีอรุณ (ณ ลำปาง) ยืนถือช่อดอกไม้ เคยถูกนำไปจัดแสดงใน นิทรรศการ “ฉัฐรัชภัตราภรณ์” (พ.ศ. 2560/2017) ว่าด้วยแฟชั่นสมัยรัชกาลที่ ๖ โดยใช้จากภาพต้นฉบับขาวดำที่เก็บรักษาไว้ใน หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ซึ่งยืนยันได้ว่าภาพนี้ถ่ายที่กรุงเทพฯ แม้ในเวลานั้นยังไม่สามารถระบุได้ว่าหญิงสาวในภาพคือใคร
กระทั่งเมื่อไม่นานมานี้ ผมได้มีโอกาสพูดคุยกับผู้จัดทำหนังสือชีวประวัติของตระกูล “ณ ลำปาง” จึงได้พบภาพอีกสามใบที่อยู่ในชุดเดียวกัน ทำให้ปริศนาถูกเฉลยว่าหญิงสาวผู้ปรากฏในภาพคือ เจ้าอำภร มณีอรุณ (ณ ลำปาง) นั่นเอง
รายละเอียดแฟชั่นในภาพถ่ายนั้นน่าสนใจเป็นพิเศษ เสื้อที่เจ้าอำภรสวมเป็นเสื้อแขนกุดตัดเย็บจากผ้าลายดอกสีชมพูอ่อน ทรงหลวมและมีลักษณะเอวต่ำแบบ drop waist ตามแฟชั่นตะวันตกยุค 1920 เพิ่มความหรูหราด้วยพู่ทองประดับที่ไหล่และเอว ซึ่งสะท้อนถึงความนิยมในงานตกแต่งของสไตล์ Art Deco ที่ทั้งวิจิตรและทันสมัย เสื้อทรงสากลนี้ถูกจับคู่เข้ากับ ผ้าซิ่นทรงกระบอก ผ้าไหมยกดิ้นทอง ทรงตรงยาวเหนือข้อเท้า อันเป็นเอกลักษณ์ของการแต่งกายสตรีไทยชั้นสูง การผสมผสานเสื้อทรงสากลกับผ้าซิ่นเช่นนี้เป็นรูปแบบการแต่งกายที่พบได้มากในราชสำนักและหัวเมืองช่วงรัชกาลที่ ๖ ซึ่งแสดงถึงความร่วมสมัยระหว่างไทยกับตะวันตกได้อย่างกลมกลืน
เครื่องประดับที่ท่านสวมประกอบด้วยสร้อยคอทอง สร้อยข้อมือ และแหวน ซึ่งล้วนเป็นชิ้นเล็กแต่ดูสง่างาม สอดคล้องกับรสนิยมของสตรีในยุค 1920 ที่นิยมความเรียบหรูและไม่มากจนเกินไป นอกจากนี้ รายละเอียดเล็ก ๆ อย่างพู่ทองบนเสื้อยังเป็นการตอบรับกระแสแฟชั่น Art Deco ที่เน้นความแวววาวและเส้นสายเรขาคณิตอันเป็นเอกลักษณ์ รองเท้าส้นสูงสีครีมคู่กับถุงน่องสีขาวก็แสดงถึงการรับแฟชั่นตะวันตกอย่างเต็มรูปแบบ และทำให้ภาพลักษณ์โดยรวมของเจ้าอำภรสะท้อนถึงความเป็นสตรีสมัยใหม่ของสังคมกรุงเทพฯ ในยุคนั้น
อีกองค์ประกอบสำคัญคือทรงผมและหมวก ทรงผมสั้นดัดลอนอ่อน ๆ แบบ bob cut หรือ finger waves นับเป็นทรงยอดนิยมของหญิงสาวยุค flapper girl ในทศวรรษ 1920 และในภาพที่สองเจ้าอำภรยังสวม หมวก cloche (หมวกคลอช) คาดริบบิ้นสีชมพู ซึ่งเป็นแฟชั่นสากลที่แพร่หลายจากยุโรปและอเมริกาเข้าสู่สยามในรัชกาลที่ ๖ ได้อย่างรวดเร็ว การเลือกเครื่องแต่งกายเช่นนี้ไม่เพียงแสดงรสนิยมส่วนบุคคล แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของการเปิดรับกระแสโลกสมัยใหม่ที่กำลังเปลี่ยนโฉมหน้าสังคมไทยในยุคนั้น
โดยรวมแล้ว ภาพถ่ายชุดนี้สะท้อนถึงแฟชั่น “สยามสมัยใหม่ (Modern Siamese Style)” อย่างแท้จริง การนุ่งผ้าซิ่นทรงกระบอกแบบไทย ผสมผสานกับเสื้อทรงสากลเอวต่ำและหมวกคลอช กลายเป็นเอกลักษณ์ของสตรีชั้นสูงในช่วงปลายรัชกาลที่ ๖ ถึงต้นรัชกาลที่ ๗ ไม่เพียงแต่จะงดงามทางแฟชั่น แต่ยังเป็นหลักฐานสำคัญที่ยืนยันถึงห้วงเวลาที่สยามก้าวเข้าสู่โลกสมัยใหม่และเชื่อมโยงกับวัฒนธรรมสากลได้เป็นอย่างดี
🌸 The Art Deco Fashion of Chao Amphon Maniarun (เจ้าอำภร มณีอรุณ) (Na Lampang – ณ ลำปาง) in the Reign of King Rama VI 🌸
This photographic set of four portraits of Chao Amphon Maniarun (เจ้าอำภร มณีอรุณ) (Na Lampang – ณ ลำปาง), daughter of Chao Luang Boonwat Wongmanit (เจ้าหลวงบุญวาทย์วงษ์มานิตย์) and Mom Noi (หม่อมน้อย), was taken at a studio in Bangkok around the late 1920s. It is assumed that she accompanied her father when he travelled to Bangkok to pay an audience to King Vajiravudh (พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว, Rama VI).
What these portraits reveal is not merely the likeness of a noblewoman of Lanna descent, but also an important document of fashion history that reflects the fusion of “traditional Siamese” and “Western modernity” during the Art Deco era in a remarkable way.
Interestingly, the third portrait, in which Chao Amphon (เจ้าอำภร มณีอรุณ) is shown holding a bouquet, was once exhibited in the 2017 exhibition “Chattrarattaporn” (ฉัฐรัชภัตราภรณ์) on the fashion of King Rama VI’s reign. It was selected from an original black-and-white print preserved in the National Archives of Thailand (หอจดหมายเหตุแห่งชาติ), confirming that the photograph was taken in Bangkok—although at that time it was not possible to identify the woman pictured.
Only recently, through conversations with the compiler of a family biography of the Na Lampang (ณ ลำปาง) lineage, three further photographs from the same set were discovered. These revealed the true identity of the sitter as Chao Amphon Maniarun (เจ้าอำภร มณีอรุณ) (Na Lampang – ณ ลำปาง).
The details of her attire are particularly striking. She wears a sleeveless blouse of pale pink floral fabric, cut loosely with a drop-waist silhouette, in keeping with Western fashion of the 1920s. Golden tassels embellish the shoulders and waist, reflecting the luxurious ornamentation of the Art Deco style, both intricate and modern. This Western blouse is paired with a cylindrical skirt (pha sin – ผ้าซิ่นทรงกระบอก) of gold-brocade silk (pha yok din thong – ผ้าไหมยกดิ้นทอง), straight and ankle-length, a hallmark of elite Thai women’s dress. The pairing of a Western blouse with the traditional pha sin exemplifies the hybrid style of dress prevalent in the royal court and provincial noble households during Rama VI’s reign, embodying a graceful convergence of Thai and Western aesthetics.
Her jewellery consists of a gold necklace, bracelets, and rings—small in scale yet elegant—consistent with the 1920s taste for understated luxury. Details such as the golden tassels on the blouse echo the sparkle and geometric precision of Art Deco design. Completing the look are cream-coloured high-heeled shoes and white stockings, a clear embrace of Western fashion that positioned Chao Amphon’s image firmly within the modern society of Bangkok.
Equally significant are her hairstyle and hat. She wears her hair short, in soft waves reminiscent of the bob cut and finger waves popular among the flapper girls of the 1920s. In the second photograph she dons a cloche hat (หมวกคลอช)trimmed with a pink ribbon, a global fashion trend from Europe and America that entered Siam swiftly during Rama VI’s reign. Such choices signified not only her personal taste but also her readiness to adopt the new global modernity that was reshaping Siamese society.
Taken as a whole, this photographic set vividly illustrates the fashion of “Modern Siamese Style (สยามสมัยใหม่)”—the combination of the Thai tubular pha sin with a Western drop-waist blouse and cloche hat. It was a distinctive style of elite women from the late reign of Rama VI through the early reign of Rama VII, standing as both a testimony to beauty in fashion and a cultural marker of the moment when Siam entered the modern world and connected with international trends in a profound way.
#aifashionlab #AI #aiartist #aiart #aifashion #aifashiondesign #aifashionstyling #aifashiondesigner #fashion #fashionhistory #historyoffashion #fashionstyling #fashionphotography #digitalfashion #digitalfashiondesign #digitalcostumedesign #digitaldesign #digitalaiart #ThaiFashionHistory #ThaiFashionAI #thailand #UNESCO
